Ege İhracatçı Birlikleri Başkanları, 2025 yılının ilk yarısını değerlendirmek üzere bir basın toplantısı düzenledi. Başkanlar, Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Meclis Salonunda gerçekleştirilen ‘2025 yılı İlk Yarı Değerlendirme Toplantısı’ sırasında gazetecilerle bir araya geldi. İhracatçıların arasında EİB Başkanı Jak Eskinazi de yer aldı. Eskinazi, konuşmasında son bir yılda yaşanan olumsuzlukların devam ettiğini vurguladı. “Son bir yıldır dile getirdiğimiz sorunlar hala güncelliğini koruyor. Sadece Ege Bölgesi değil, Türkiye’nin dört bir yanındaki ihracatçılarımız aynı başlıkları yinelemekte. Bu sorunlar münferit değil, sistematik bir hal almıştır. Ancak artık tekrarın ötesine geçmemiz gereken bir eşikteyiz. İSO İmalat PMI verisinin haziran ayında yeniden daralma bölgesinde yer alması, üretim ve ihracat odaklı sektörlerdeki baskının sürdüğünü göstermektedir. Fakat ilk yarı rakamlarımız, ihracatçımızın tüm zorluklara rağmen üretimden ve dış pazarlarda var olmaktan vazgeçmediğinin en somut göstergesidir” dedi.
“6 ayda ihracat 9 milyar dolara ulaştı”
Eskinazi, ocak-haziran döneminde ihracatın 9 milyar dolara ulaştığını belirterek, “EİB’nin 2025 yılının ocak-haziran dönemindeki ihracatı 9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Sanayi ihracatımız yüzde 2 artışla 4,8 milyar dolar, tarım ihracatımız ise 3,5 milyar dolar oldu. 6 ayda 209 ülke ve bölgeye ihracat yaptık; 109’una ihracatımızı artırdık. En fazla ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla; Almanya 851 milyon dolarla birinci, ABD 792 milyon dolarla ikinci ve İtalya ise yüzde 6 artışla 548 milyon dolarla üçüncü sırada yer alıyordu. Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği’nden 2025 yılının ilk 6 ayında 259 milyon dolar ihracat gerçekleştirilmiş olup, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 27 oranında artış sağlandı. 2025 Ocak-Haziran dönemi itibarıyla en fazla ihracat pamuk, suni sentetik örme kumaş, yatak çarşafları ve halıda gerçekleştirilmiştir. En fazla ihracatı da yüzde 69 artışla Çin’e yaptık. Çin’den sonra Pakistan, Bangladeş, Ürdün, Vietnam ve İtalya en fazla ihracat yaptığımız ülkeler arasında” dedi.
“Üç markadan ikisi mahkemelik oluyor”
EİB Başkanı Eskinazi, Türkiye’deki markaların kira uyuşmazlığı nedeniyle mahkemelik olduğunu belirtti. Ayrıca, mali krizlere de dikkat çekerek, “Türkiye'de her üç markadan ikisinin kira uyuşmazlığı yüzünden mağaza sahipleriyle mahkemelik olması, derinleşen yapısal maliyet krizini gözler önüne seriyor. Bu durum ihracatçının hareket alanını kısıtlamakta ve dış pazarlardaki rekabetçiliğini doğrudan etkilemektedir. Ne yazık ki Türkiye, global alıcıların gözünde ‘yüksek maliyetli üretim ülkesi’ algısı yaratmaktadır. Geçtiğimiz haftalarda ünlü bir İspanyol alıcı, ‘mal adedini düşürmeden üretimi Mısır’a kaydırmanız kaydıyla iş birliğine devam ederiz’ dedi ki bu yaklaşım Türkiye'nin tercih edilmediğine dair somut bir göstergedir. Türkiye’de üretim yapan firmaların yüksek enerji fiyatları, kur istikrarsızlığı ve işçilik maliyetleri karşısında nefes alma alanı daralmaktadır. Bazı firmalar konkordato ilan ederken bazıları ise üretimlerini ve sermayelerini yurt dışına taşıyarak çözüm aramaktadır” şeklinde konuştu.
“İhracatçıya ceza”
Eskinazi, ihracatçıların cezalandırıldığını iddia etti. Kur baskısıyla ihracatçının ezildiğini kaydeden Başkan Eskinazi, “İhracat yapmak adeta cezalandırılır hale gelmiştir. İhracatçının kâr marjı, finansmana erişim sıkıntısı ve kur baskısı altında erirken, ‘kazandıkça kaybettirilen’ bir denklemle karşı karşıyayız. Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 2 büyüdü; ancak ihracatın bu büyümeye katkısı negatife dönmüştür. İki çeyrektir ihracat büyümeye pozitif katkı sunamıyor. Bu durum, yalnızca bir ekonomik istatistik değil; Türkiye’nin dış ticaretteki rekabet gücünün alarm verdiği bir tablodur. Eğer bu gidişat devam ederse, 2025'in yanı sıra 2026’nın da kayıp hanesine yazılma riskiyle karşı karşıya kalabiliriz” şeklinde ifade etti.
“İmkan tanıyacak düzenlemeler yapılmalı”
Eskinazi, ayrıca Ege İhracatçı Birlikleri olarak yaptığı çağrıda şu hususlara dikkat çekti:
“Kur politikasında öngörülebilirlik sağlanmalı, ihracatçının maliyet hesabı yapabileceği bir reel kur düzeyi korunmalı, sektörel kredi limitleri yeniden yapılandırılmalı ve özellikle tekstil, hazır giyim, tarım ve gıda gibi emek yoğun sektörlere özel finansman mekanizmaları devreye alınmalıdır. Enerji maliyetleri üzerindeki yük hafifletilmeli ve ihracatçıya sanayi tarifesi dışında destekleyici fiyatlamalar sağlanmalıdır. Sermaye göçünü engelleyecek teşvik mekanizmaları ivedilikle uygulanmalı. İhracat gelirleri, üretim ve yatırıma kanalize edilmeli ve yeniden üretime ve yatırıma aktarılmasını mümkün kılacak düzenlemeler yapılmalıdır.”
“TL desteği uzatılmalı”
Eskinazi, sözlerine şu şekilde devam etti:
“Temmuz sonuna kadar (yüzde 2’den) yüzde 3’e çıkarılan TCMB TL dönüşüm desteğinin yıl sonuna kadar uzatılmasını ve uygulamanın kolaylaştırılmasını talep ediyoruz. Ayrıca, günlük reeskont kredisi limitinin artırılması, 3 aya varan bekleme süresinin 30 günün altına düşürülmesini ve DİR rejimini kullanan firmaların KDV iadesindeki sorunların giderilmesini istiyoruz. En önemlisi, Türkiye'nin üreticiye ve ihracatçıya sahip çıkan bir ekonomi politikasına ihtiyaç olduğu noktasında hemfikir olmalıyız. Bu doğrultuda üzerimize düşeni yapmaya devam ediyoruz; Ege Bölgesi’ndeki tüm illerde ihracatçı firmalarımızla buluşmalar gerçekleştirdik ve Ticaret Bakanlığı’nın “Responsible – Sorumlu Üretim ve İhracat Programı” hakkında bilgilendirmeler yaptık. 2017’den bu yana yaklaşık 5.000 yeşil pasaport tahsis ettik. 2025 yılının ilk yarısında 16 farklı kalemde ihracatçılarımıza toplam 1 milyar TL destek sağladık. Bu destekler, geçen yıla göre yüzde 81 artarak 551 milyon dolardan bu seviyeye ulaşmıştır. Her yıl ortalama 13 milli katılım fuarı, 20 ticaret heyeti ve 10 alım heyeti organizasyonu düzenliyoruz. İzmir Ticaret Borsası ve TOBB İzmir Kadın Girişimciler Kurulu ile yürüttüğümüz “İhracatta Kadın Gücü” programıyla kadın girişimcilerimize destek veriyoruz. Ayrıca, EGEKOBİDER iş birliğiyle finansal okuryazarlık eğitim programı başlatıyoruz. Unutmayalım ki ihracat, Türkiye’nin büyümesinde en stratejik güçtür. Bu güç zayıflarsa, tüm ekonomik denge sarsılabilir.”
“Tütünde 493 milyon dolar ihracat”
Eskinazi, tütün ve mobilya ihracatını değerlendirdi. Tütün sektöründe 2025 yılının ilk yarısında miktar olarak yüzde 1 azalışa karşın, değer olarak %10 artış ile 493 milyon dolarlık ihracat kaydedildi. Yılın ikinci yarısında da artış beklentisinin devam edeceğini belirten Eskinazi, yıl sonunda sector ihracatının 1 milyar doları geçeceğini düşündüğünü dile getirdi. Tütün sektöründe Ege Tütün İhracatçıları Birliği koordinasyonunda gerçekleştirilen sürdürülebilirlik çalışmalarının birçok tarım sektörüne örnek teşkil ettiğini ve olumlu etkisinin her geçen yıl daha da arttığını aktardı. Ege Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği’nin hedefi ise 2025 yılı sonunda 1 milyar dolarlık ihracat barajını aşmak. Üç ana sektörde 150’den fazla ülkeye ihracat yapıldığını, özellikle kekik, defne ve adaçayı gibi ürünlerde dünya ticaretinde lider konumda olunduğunu belirtti. Bu başarı, sürdürülebilirlik ilkeleriyle güçlendirilmek isteniyor. Yılın ilk altı ayında yüzde 1,47’lik sınırlı bir düşüşle 456 milyon doları aşan ihracat gerçekleştirdik. 2025 yılı ilk 6 ayında mobilya birliği tarafından düzenlenen ticaret heyetleri aracılığıyla Irak, Suudi Arabistan/Riyad, Cidde ve Şikago ABD gibi pazarlarda firmalarımızı potansiyel müşterilerle buluşturduk. Yılın ikinci yarısında Bulgaristan, Romanya ve Kazakistan gibi daha yakın pazarlara ticaret heyetleri düzenlenerek yeni hedef ülkelerle ihracat derinleştirilecektir” ifadesini kullandı.
