Dokuz Eylüll Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir ve İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Bengi Atak, Balıkesir Sındırgı’da meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki depremin ardından İzmir’in depreme karşı dayanıklılığı hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu. Sözbilir ve Atak, kentsel dönüşüm çalışmalarının yavaş ilerlemesi ve İzmir’in yapı stokunun yaşlı olduğunu vurguladı. Sözbilir, İzmir’deki Tuzla Fayı’nda yaşanacak bir depremde 10-15 bin insanın hayatını kaybedebileceği uyarısında bulundu.
Sözbilir, İzmir’in yapı stoğunun %60’ının ya da en az %50’sinin depreme dayanıksız olduğunu düşündüklerini belirtirken, “İzmir’de tehlike oldukça yüksek. İstanbul’la kıyasladığımızda İzmir’in durumu çok daha tehlikeli. İstanbul’da 'Marmara Denizi'ndeki fayın kırılması durumunu değerlendiriyoruz ancak İzmir’i etkileyebilecek yaklaşık 40 tane fay mevcut.” şeklinde konuştu. Sözbilir, “Bazı fayların etkisi daha azdır, örneğin Bergama Fayında bir deprem olduğunda Bergama, Kemalpaşa Fayında ise Kemalpaşa daha fazla etkilenecektir. Ancak daha önce belirttiğim faylar kırıldığında, 10-15 bin civarında can kaybı riski mevcut.” dedi.
Tuzla Fayı Aktif
Prof. Dr. Sözbilir, İzmir’deki Tuzla Fayı’nın 7,1 büyüklüğünde bir deprem yaratma potansiyeline sahip olduğunu belirterek, “İzmir, İstanbul’dan daha fazla deprem riski taşımaktadır. İzmir’de tanımlı 17 fay bulunmaktadır. Bunun dışında denizde de pek çok fay mevcuttur ve İzmir’in komşu illerindeki bazı faylar da İzmir’i etkileyebilir.” açıklamasında bulundu. Tuzla, Gülbahçe, İzmir ve Seferihisar faylarının özellikle İzmir’i etkileyebileceğini ifade eden Sözbilir, “Bunların içinde en büyük potansiyele sahip olan Tuzla Fayı’dır. Bu nedenle İzmir’in böyle bir büyüklükte bir depreme dayanıklı hale getirilmesi gerekmektedir.” dedi.
Yavaş İlerliyor
İzmir’deki kentsel dönüşüm çalışmalarının yavaş ilerlediğini vurgulayan Sözbilir, bu durumun büyük bir risk yarattığını belirtti. 25 yıldır bölgedeki çalışmaların devam ettiğini ancak yeterince ilerleme kaydedilmediğini ifade etti. “2021’de İl Afet Risk Azaltma Planı hazırlandı ve bu planla birlikte 200’e yakın eylem belirlendi. Ancak henüz uygulanabilir hale gelmediği için İzmir’in depreme dayanıklı olduğu söylenemez.” dedi.
Deprem Konutlarını Şimdiden Yapmalıyız
Sözbilir, deprem konutlarının deprem sonrası değil önceden inşa edilmesi gerektiğini belirterek, “Şu anda deprem konutlarını deprem olduktan sonra inşa ediyoruz. İnsanları önce konteynere yerleştirip, ardından evlere taşıyoruz. Deprem öncesinde konutları hazırlamakta fayda var.” dedi. Bengi Atak ise, İzmir’in yapı stokunun değerlendirilmesiyle ilgili yaptığı açıklamada, “Yapı stokunu genel bir şekilde değerlendirmek için envanter çalışmalarının tamamlanması gerekiyor. Şu an şu anda sadece Bornova ve Bayraklı’da bu çalışmayı bitirdik ve bu şekilde gelen sonuçlar oldukça endişe verici.” ifadelerini kullandı.
