İzmir, tarihi M.Ö. 6. yüzyıla kadar uzanan Çandarlı Kalesi ile hem stratejik hem de kültürel önem taşımaktadır. İlk olarak Pitane antik kentinde inşa edilen bu kale, özellikle deniz kıyısında savunma amacıyla iç kale ve şehir surları olarak planlanmıştır. Düşman saldırılarına karşı kent direnişini desteklemek için tasarlanan bu yapı, uzun süre savunmayı mümkün kılan bir işlev görmüştür.
Hem Tarih Hem de Deniz Keyfi
Sıcak kumlu plajlarda güneşin tadını çıkarırken, berrak denizinde yüzmenin keyfini de yaşayabilirsiniz. Bunun yanı sıra, bölgede yer alan tarihi yapıları keşfetme fırsatı bulacaksınız. Yüzyıllar boyunca ayakta kalmayı başaran kaleler ve surlar, deniz manzarasıyla birleşerek ziyaretçilere hem dinlendirici hem de kültürel bir deneyim sunmaktadır.
Kölelerin Azat Edilmesi İşin Hızını Artırdı
Kalede yer alan bazı antik taşlar M.Ö. 2. yüzyıla kadar uzanıyor. Günümüzdeki planı ve göz alıcı yapısı, 14. yüzyılda bölgeyi ele geçiren Cenevizliler tarafından şekillendirilmiştir. Bu dönem, hem Foça hem de Pitane’de kaleler inşa ederek stratejik savunma sağlamış ve Çandarlı Kalesi’ni kölelere taş ettirilen devasa taşlarla yeniden inşa etmiştir. Söylentilere göre, en çok taş taşıyan köleler azat edilerek işin hızlı bir şekilde tamamlanması sağlanmıştır.
Çandarlı Adının Kökeni
Pitane’nin adını değiştirerek Çandarlı adını alması, Osmanlı sadrazamı Çandarlı Halil Paşa ile doğrudan ilişkilidir. 14. yüzyılın ikinci çeyreğinde 2. Murat döneminde gerçekleştirilen Türk yerleşimi ve denizci stratejisi ile Paşa, kenti yeniden inşa etmiştir. Hep birlikte halk, Pitane yerine Halil Paşa’nın adını benimseyerek bölgenin Türk-İslam kültürünün etkisi altına girmesine öncülük etmiştir.
Önemli Bir Örnek
Çandarlı ailesinin kökeni, Ankara Nallıhan’a bağlı Cendere köyüne dayanmaktadır. Ancak tarih boyunca halk arasında “Çandarlı” terimi daha çok benimsenmiştir. Bu süreç, bölgenin Osmanlı denizcilik politikası ve kıyı yerleşimlerinin teşvik edilmesi açısından önemli bir örnek olarak kayıtlara geçmiştir.
Çandarlı Halil Paşa ve Kale Yenilenmesi
1430 yılında 2. Murat döneminde sadrazam olan Çandarlı Halil Paşa, 24 yıl boyunca Osmanlı yönetiminde etkili olmuştur. Hem Pitane’nin yeniden inşası hem de kalenin sağlamlaştırılması onun döneminde gerçekleştirilmiştir. Yeni kalenin yapımında, taş bloklar ve temel payandalar kullanılarak top atışlarına dayanıklı bir yapı inşa edilmiştir. Günümüzde kalenin beş kulesi, mazgalları ve surları, dönemin askeri mimarisinin en güzel örneklerinden biri olarak ayakta durmaktadır.
