İzmir Saat Kulesi, Konak Meydanı'nda yer alan İzmir Hükûmet Konağı, Kemeraltı Çarşısı girişi, Konak Yalı Camii ve İzmir Büyükşehir Belediyesi binası arasında konumlanmış, 25 metre yüksekliğinde ve dört katlı bir yapıdır. Osmanlı padişahı Sultan Abdülhamid'in isteğiyle inşa edilen bu kule, döneminde yapılan diğer saat kuleleri arasında mimari açıdan kendine özgü özellikler taşıyor. Frances mimar Raymond Charles Péré tarafından tasarlanan bu kulenin saati, Alman İmparatoru II. Wilhelm tarafından hediye edilmiştir.
Mimar Raymond Charles Péré Tasarladı
1900 yılında, Sultan Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıl dönümü vesilesiyle büyük kutlamalar düzenlendi. Bu kapsamda İzmir Valisi Kamil Paşa, 1 Ağustos 1900'de yerel yöneticiler ve şehrin önde gelenleriyle bir araya gelerek Sarı Kışla civarında çeşmeli bir saat inşa edilmesine karar verdi. Kurulan inşaat komisyonu, Fransız mimar Raymond Charles Péré'nin Arap mimarisi tarzında hazırladığı tasarımı beğenerek onayladı. Temel atma töreni, Abdülhamid’in 24. cülus yıl dönümünde, 1 Eylül 1900'de gerçekleştirildi ve yapı, 1901 Ağustos ayında tamamlanarak açılışı 1 Eylül 1901'de yapıldı.
1974 Depreminde Zarar Gördü
Kulenin üzerinde II. Abdülhamid dönemini simgeleyen çeşitli semboller yer alıyordu. Ancak, Cumhuriyet dönemindeki gelişmeler sonucunda Osmanlı armasının ve tuğraların kaldırılmasına yönelik yasalar çıkarıldı ve bu semboller yerlerinden kaldırıldı. Kule, 5.2 büyüklüğündeki 1974 İzmir depreminde hasar gördü; saat kadranlarının üst kısmı yıkıldı ve saat, depremin gerçekleştiği an olan 02:04'te durdu. İki yıl içinde kule onarılarak saat tekrar işler hale getirildi.
Zarif ve Estetik Mimari
81 metrekare tabana sahip olan İzmir Saat Kulesi, sekizgen biçimde ve dört basamaklı haç formunda mermer bir platform üzerine inşa edilmiştir. Kulenin platformu beyaz mermerden yapılırken, diğer yapısal parçaları kesme taşla oluşturulmuştur. Dört çeşmesi bulunan dairesel planlı şadırvan anlayışında tasarlanmış olan kuledeki kolonlar, Kuzey Afrika mimarisini yansıtan bir estetiğe sahiptir. Kule, doğu ve batı yönlerinde Osmanlı arması, kuzey ve güney yönlerinde ise Sultan II. Abdülhamid’in tuğralarıyla süslenmiştir. İzmir’in simgesi ve belleği olan bu kule, günümüzde de halkın önemli buluşma noktalarından biri olarak önemini korumaktadır.
