TMMOB (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği) İzmir İl Koordinasyon Kurulu, Çeşme Belediyesi'nin mimar, mühendis ve şehir plancılarından “müellif kayıt ücreti” adı altında para talep etmesini hukuka aykırı bularak sert bir açıklama yayınladı. Kurul, bu uygulamanın hemen durdurulması gerektiğini ifade etti. Yapılan yazılı açıklamada, 6235 sayılı TMMOB Kanunu'nun 33. maddesine atıfta bulunularak, meslek mensuplarının çalışmalarını sürdürebilmek için sadece kendi ihtisas odalarına kayıt olmaları gerektiği vurgulandı. Belediyelerin, meslek odaları dışındaki hiçbir kuruma bu konuda yetki verilmediği belirtildi. Açıklamada ayrıca, belediye ile yapılan görüşmelerden istendiği sonuç alınamadığı, bu hukuksuz uygulamanın derhal sona erdirilmesi gerektiği ifade edildi. Aksi takdirde yasal yollara başvurulacağı da kamuoyuna duyuruldu.
Yapılan açıklamanın tamamı şu şekilde:
“Bilindiği üzere, 6235 sayılı TMMOB Kanunu'nun 33’üncü maddesinde 'Türkiye'de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları, mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri ve mesleki tedrisat yapabilmeleri için ihtisasına uygun bir odaya kaydolmak ve azalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetindedirler.' hükmü yer almaktadır. Bu hüküm gereğince, mühendisler, mimarlar ve şehir plancılarının kayıt, tescil, çalışma izni gibi işlemleri için meslek odaları dışında başka bir kurum ya da kuruluş ayrıca yetkilendirilmemiştir. Ancak son dönemlerde, belediye sınırları içinde görev yapan ve birliğimize bağlı odalarda tescili bulunan meslektaşlarımızdan, Çeşme Belediyesi tarafından müellif kayıt ücreti gereği imar ile ilgili ücretler adı altında makbuz kesilerek para alındığı tespit edilmiştir. Konu ile ilgili olarak, bazı meslek odalarımız Çeşme Belediyesi’ne hukuki durumları hatırlatmış ve bu yasal olmayan durumun iptali talep edilmiştir. Hukuka aykırı bu uygulamanın devam etmesi üzerine, TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu, Çeşme Belediyesi yetkilileri ile görüşmeler gerçekleştirmiştir; ancak maalesef henüz bir sonuç alınamamıştır. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nde ise 'proje müellifliği ve yapım işlerinin denetimine dair fenni mesuliyet üstlenen mimarların ve mühendislerin, 27.01.1954 tarihli 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu uyarınca, ilgili meslek odasına kayıtlı olmaları ve büro tescillerini yaptırmaları gerektiği, fenni mesullerin sicillerinin ilgili meslek odalarınca tutulacağı' açık bir şekilde belirtilmiştir. Belediye ve/veya idarelerin görevi ise mühendislik, mimarlık ve şehir plancılığı faaliyeti yürüten müelliflerin tescil ve sicillerini bağlı bulundukları odalardan sorgulamak, tescilsiz müelliflerin mesleki faaliyetleri ile ilgili durumu bağlı bulundukları odalara bildirmektir. Bunun yanı sıra, gerek 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda gerekse 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda belediyelere mimar ve mühendislerin kayıtlarını tutma konusunda herhangi bir görev ve yetki tanınmamış, gelirleri arasında da böyle bir gelir kalemine yer verilmemiştir. Benzer uygulamalar geçmişte farklı isimler ile üyelerimizden tahsil edilmiş ve birlik ile birliğe bağlı odaların açtığı davalarla iptal edilmiştir. Yasa ve yönetmeliklere aykırı olan bu uygulamada sorumluluk tamamen ilgili idareye ait olup, hukuksuz iş ve işlemlerin bir an önce sonlandırılmasını, yasal hak ve yetkilerimiz saklı kalmak kaydıyla Çeşme Belediyesi’ne, meslektaşlarımıza ve tüm kamuoyuna bir kez daha ilan ederiz.”
