İzmit Körfezi’nin doğu bölümünde son iki yıldır gerçekleştirilen dip çamuru temizliği çalışmaları, bölgedeki su kalitesinde gözle görünür bir iyileşme sağlıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin iş birliğiyle hayata geçirilen “İzmit Körfezi Doğu Baseni Dip Çamurunun Temizlenmesi, Susuzlaştırılması ve Bertarafı Projesi” kapsamında yürütülen temizlik faaliyetleri, çevresel ve ekolojik açıdan olumlu sonuçlar doğuruyor.
Temizlik çalışmalarının deniz ekosistemine etkilerini incelemek ve su kalitesindeki değişimleri izlemek amacıyla İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi’nden oluşan 13 kişilik bir araştırma grubu, 7 akademisyen ile bölgede bilimsel ölçümler yapıyor. Araştırmalar, su kalitesindeki iyileşmenin orta ve uzun vadede biyoçeşitliliğe olumlu katkılar sağlayacağını gösteriyor.
Su Bilimleri Fakültesi’ne ait “Yunus-S” adlı araştırma gemisi, 19. kez İzmit Körfezi’nde bulunarak, 4 örnekleme istasyonunda çözülmüş oksijen, pH, sıcaklık ve tuzluluk gibi su parametrelerini ölçümlemektedir.
“Su Kalitesinde İyileşme Gözlemleniyor”
Bakteri ve planktonik canlıların tür çeşitliliğini değerlendirmek amacıyla yoğunluk ve dağılım inceleniyor.
Ayrıca, algarnayla (çerçeve ve ağdan oluşan araç) dip zeminindeki canlılar incelenirken, grabla (vince takılan kapma ekipmanı) da dipteki çamursu yapıda bulunan canlıların türleri, çeşitliliği ve dağılımını gözlemlemek için kullanılıyor.
Araştırma ekibinin bir üyesi olan Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Pelin Türetken, dip çamuru temizliği öncesi ve sonrası bakteriyolojik çeşitlilik, bakteri seviyeleri ve su kalitesi ile ilgili detaylı analizler gerçekleştirdiklerini belirtti.
Türetken, “Yunus-S” gemisiyle İzmit Körfezi’ne 19. seferlerini yapmış olmalarından bahsederek, “Son iki yıl içinde yaptığımız analizlerde bakteri seviyelerinin düştüğünü ve su kalitesinin, özellikle azot ve fosfor açısından 2. sınıf kalitesine eriştiğini görmekteyiz. Bu bizim için oldukça sevindirici bir gelişme. Orta ve uzun vadede çalışmaların devam etmesi aynı olumlu sonuçları getirecektir.” dedi.
Türetken, ekosisteme katkıda bulunan bakterilerle birlikte “indikatör bakteri” diye adlandırdıkları kirlenme göstergesi bakterilerin seviyeleri üzerinde de çalışmalar yürüttüklerini ifade ederek, “Başlangıçtaki veriler ile günümüzde elde edilen sonuçlar arasında olumlu farklar ve düşüşler mevcut. Döngüde katkıda bulunan bakterilerin seviyelerinde artış gözlenmiştir; bu da mutluluk verici bir durum.” şeklinde konuştu.
Dr. Öğretim Üyesi Uğur Uzer de İzmit Körfezi dip çamuru temizliğindeki biyoçeşitlilik çalışmalarını yürüttüklerini vurgulayarak, çamur temizlenmeden önceki ve sonrası biyoçeşitliliği ortaya koymayı hedeflediklerini ifade etti.
“Dört İstasyonda Ölçüm Gerçekleştirildi”
İzmit Körfezi’ndeki 19. seferleri ve 4 istasyonda yapılan ölçümler hakkında bilgi veren Uzer, “Su kolonunda sıcaklık, tuzluluk, çözülmüş oksijen ve pH gibi parametreler mevcut. Bunlar biyoçeşitliliği etkileyen önemli unsurlardır. Bu faktörlerde bir değişim olup olmadığını araştırıyor ve balıklar ile diğer canlıların bulunuşu ile ilişkilendiriyoruz. Dip çamurunun temizlenmesiyle burada biyoçeşitliliğin artmasını bekliyoruz. 2023 yılından bu yana her iki ayda bir bu istasyonlarda ölçümler yapıyoruz. Beklediğimiz gibi İzmit Körfezi doğu bölgesinde iyileşmeler gözlemlenmektedir. Elde ettiğimiz verilerde bazı balık türlerinin tespit edilmesi sevindirici.” dedi.
Uzer, Marmara Denizi açısından İzmit Körfezi’nin önemine değinerek, buranın temizlenmesiyle Marmara Denizi’nin müsilaj sorunu açısından da iyileşeceğine inandığını belirtti.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre Koruma ve İklim Değişikliği Şube Müdürü Meriç Deniz, 2004 yılından bu yana kapsamlı bir çevre yönetim anlayışıyla faaliyet gösterdiklerini belirterek, bugüne dek İzmit Körfezi’nde 6 bin saat havadan denetim gerçekleştirdiklerini ifade etti.
“Sağlıklı Bir Ekosistem Amaçlıyoruz”
İzmit Körfezi’nde TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi, İÜ ve ODTÜ ile bilimsel izlemeler sağladıklarını dile getiren Deniz, arıtma tesisleri üzerinden bu bölgeye arıtılmış su verildiğini vurguladı.
Deniz, İzmit Körfezi’nin sağlıklı bir ekosisteme ulaşmasını istediklerini belirterek, “İzmit Körfezi’nin, eski güzelliklerine yeniden kavuşarak, balıkların kuluçkahanesi haline gelmesi için gerekli deniz su kalitesine erişmesini hedefliyoruz. Amacımız, sağlıklı bir deniz ekosistemi yaratmaktır.” şeklinde konuştu.
