Bakan Bolat Duyurdu: İnternet Satışlarında Yeni Dönem!

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ürün Güvenliği Haftası Açılış Konferansı'nda yaptığı açıklamada, internet üzerinden gerçekleştirilen alışverişlerde önemli bir düzenlemeye gidildiğini duyurdu. Yeni düzenlemeye göre, yurt dışı merkezli e-ticaret siteleri, Türkiye’ye doğrudan ürün satışı yapabilmek için ülkemizde yerleşik bir iktisadi işletmeci bulundurmak zorunda kalacak. Bolat, bu adımın hem tüketici güvenliğini artırmayı hem de piyasada denetim ve sorumluluk mekanizmalarını güçlendirmeyi amaçladığını ifade etti.

“Tüketici Gönül Rahatlığıyla Alışveriş Yapabilir”

Bu alanda sadece kamu kurumlarının değil, aynı zamanda özel sektör ve tüketicilerin de etkili bir rol oynadığını vurgulayan Bolat, güvenli ve mevzuata uygun üretim yapan firmaların emeğinin karşılığını alabildiği ve kuralları ihlal edenlere gerekli müdahalenin yapıldığı bir yapı oluşturmanın temel sorumlulukları olduğunu belirtti. Bolat, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi'nin (TAREKS) devreye girdiği 2011 yılından bu yana ithalatta toplam 49 milyar sanayi ürününün denetlendiğini ve uygunsuz bulunan 424 milyon ürünün ülkeye girişinin engellendiğini ifade etti.

“Bugüne kadar tarım ürünlerinde 31 milyar ürün ticari kalite standartlarına uygunluk açısından denetlenmiş olup, yapılan denetimler dış pazarlarda Türk malı imajına doğrudan katkı sağlamıştır. İç piyasada 2009'dan bu yana yapılan denetimlerde ise 708 milyon adet uygunsuz ürün tespit edilmiştir. Yapay zeka destekli yeni sistemlerimizle, denetim kapasitemizi artırmakta ve kaynakları daha verimli kullanarak hızlı, odaklı ve önleyici denetimler gerçekleştirmekteyiz.”

“TAREKS'i Baştan Sona Yeniliyoruz”

Ürün Güvenliği Haftası'nın bu yılki temasını “e-Ticaret Ürün Güvenliği” olarak belirlediklerini dile getiren Bolat, vatandaşların güvenle alışveriş yapabilmeleri için sadece mevzuatla değil, altyapı ve denetim sistemleriyle de kendilerini sürekli yenilediklerini aktardı.

Bolat, ürün güvenliğini güçlendirecek bazı yenilikler hakkında da bilgi verdi:

“Ürün güvenliği denetimlerinin dijital kalbi konumundaki TAREKS'i baştan sona yeniliyoruz. Sistem kurulduğu günden beri pek çok başarıya imza attı, fakat zamanla yenilenmesi gerekti. Yapay zekanın üretim süreçlerine girdiği bu yeni dönemde ithalat denetimlerimizi dijital dönüşüm hedefleriyle bir araya getirerek yapay zeka destekli yeni bir yapı tasarladık. Yeni sistemimiz, yapay zeka tabanlı, skor bazlı bir risk analizi modeline geçiş yapmaktadır.”

Yeni yapı ile riskli ürün getiren firmalara daha fazla odaklanacaklarını belirten Bolat, bu sayede güvenli ve yasalara uygun ürün ithal eden firmaların haksız rekabetten daha iyi korunmalarını sağlayacaklarını ifade etti.

Dijitalleşmeye İşaret Etti

Bolat, yeni TAREKS'in hem daha akıllı hem de daha kolaylaştırıcı olduğunu belirterek, eski sistemin noter kanalları ve fiziksel belgelerle yürütüldüğünü, ancak MERSİS, ESBİS ve KPS entegrasyonları sayesinde dijitalleştiğini aktardı. Ayrıca, yeniden yapılandırılarak ihracatçılara sunulacak olan “Ticarette Teknik Engeller Platformu”nu da duyurdu. Bu platform ile ihracatçılar, dünya genelindeki teknik engellere ve o ülke pazarlarına girişte gereken belgelere tek bir noktadan ulaşabileceklerdir.

Bolat, bu platform sayesinde, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyesi ülkelerin ürünlere ait mevzuat değişikliklerini, daha planlama aşamasındayken ihracatçılarla paylaşmanın mümkün olacağını ifade etti. Bu şekilde, ihracatçıların sahada daha aktif olabileceğini ve hedef pazarlarını etkileyebileceğini belirtti.

“Yapay Zeka Temelli Proaktif Denetim Yaklaşımını Hayata Geçiriyoruz”

Öte yandan, e-ticarette yeni bir denetim döneminin başlayacağının altını çizen Bolat, “e-Ticaret platformlarında satılan ürünlerin güvenliğini hedef alan yapay zeka destekli 'proaktif denetim' yaklaşımını hayata geçiriyoruz. Vatandaşlarımızın sanal ortamda da fiziksel mağazalarda olduğu kadar güvenle alışveriş yapmalarını sağlayacağız. Bu yeni dönem, ürün güvenliğinde dijital çağa uygun bir denetim kültürünün başlangıcı olacak. Etkin denetim, adil rekabetin garantisidir.” şeklinde konuştu.

Her gün binlerce ürünün fiziksel mağazalardan ziyade çevrim içi platformlar aracılığıyla evlere ulaştığını ifade eden Bolat, bu bağlamda e-ticarette ürün güvenliğini sağlamak için kapsamlı ve güçlü bir mevzuat altyapısının oluşturulduğunu vurguladı.

Bolat, yeni mevzuat ile vatandaşların çevrim içi alışverişlerini güvenle yapabilmeleri için satış ilanlarında açıklık ve sorumluluğun esas alındığını belirterek şunları ekledi:

“Bu düzenleme ile yurt dışı kaynaklı internet sitelerinden doğrudan ülkemize satışa sunulan ürünler için Türkiye’de yerleşik bir iktisadi işletmeci zorunluluğu getirildi. Ayrıca, e-Ticaret platformlarının 'ürün güvenliği temas noktası' belirlemesi de zorunlu hale geldi. Bakanlık olarak bu mevzuatın etkin şekilde uygulanmasını sağlamak amacıyla Avrupa Birliği (AB) destekli bir proje başlattık. Proje aracılığıyla, internet üzerinden satılan güvensiz ve mevzuata aykırı ürünleri tespit edebilmek için yapay zeka destekli bir tarama yazılımı geliştirdik. Bu yazılım, platformlardaki riskli içeriklere hızlı ve proaktif müdahaleyi sağlamayı amaçlamaktadır.”

“Ekonomik ve Ticari İlişkilerimizi Güçlendirmeye Yardımcı Olacak”

AB Türkiye Delegasyonu Başkan Yardımcısı Jurgis Vilcinskas, son zamanlarda yapay zeka ve dijital çözümlerin önem kazandığını belirterek, hem AB'de hem de Türkiye'de e-ticaret hacminin önemli ölçüde arttığını ifade etti.

Bu artışın tüketici güvenliği ve siber güvenlik gibi konuları gündeme getirdiğini dile getiren Vilcinskas, “Gelecekte artan rekabet gücü, dijital çözümlerin benimsenmesi, araştırma, inovasyon ve güvenli ürünler alanında AB'nin desteğine güvenebilirsiniz. Bu haftanın ve projenin, harika işbirliğimizi geliştirmesi ve ekonomik ile ticari ilişkilerimizi güçlendirmesi umudundayım.” şeklinde konuştu.

Ticaret Bakanlığı Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürü Hakkı Karabörklü, uluslararası ticaretin hem anahtarı hem de kilidinin ürün güvenliği olduğunu belirterek, ürün güvenliğinin can, mal ve çevrenin korunması, verimliliğin sağlanması ile haksız rekabetin önlenmesi gibi işlevleri ile sürdürülebilir kalkınma açısından büyük önem taşıdığını vurguladı.