Tarihi Kemeraltı Çarşısı, bu bayramda beklentilerin yüzde 50’sini bile karşılayamadı. İzmir Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin, önümüzdeki 6 ay için “Ekonomik ve insan yoğunluğu açısından beklentisi olan bir bölgede, zor bir süreç bizleri bekliyor” dedi.
19. yüzyılda İzmir’in ticaret hayatının kalbi olan, eski hanları ve bedestenleri içeren ve 2020’de UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilen Tarihi Kemeraltı Çarşısı, bu bayramda hedeflerini gerçekleştiremedi. Buruk bir bayram geçirdiklerini ifade eden esnaf, bayram gibi özel günlerde turistleri ağırlamayı ümit ediyordu, ancak umutlar boşa çıktı.
Grev ilk etkendi
{siteDomain}’ye konuşan İzmir Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin, esnafın önceki bayramlara göre daha durgun bir kalabalıkla karşılaştığını belirterek, “Bizi ve çarşıyı etkileyen bir grev süreci vardı. Bu grev kendini hissettirdi. Çarşıyı besleyen belirli kişilerin aracılığıyla girişi mümkün olamadı. Biz çarşı olarak dışarıdan gelenleri bekliyoruz. Alışveriş merkezleri gibi değiliz. Bu nedenle insanlar emek harcıyor, para ödüyor ve otopark parası veriyor. Buraya gelip aradığını, en uygun fiyatlı ürünü pazarlık yaparak almaya çalışıyor. Bu tür yerlerde en iyi olan, insan ayağının sürekli olarak burada bulunmasıdır. Bayramdan önce bu konuda büyük bir travma yaşadık. Arife günü, daha önceki arifelerdeki gibi geçmedi. Bizim arifelerde insanlar yarım gün çalıştığı için sağa-sola kaçış yapıyor. Ben de gittiğim yerlerde bayram tatilinde çarşının biraz bereketli olduğunu duyuyorum. Bunu inkar edemeyiz. Bayram boyunca açık kalan esnafımız bir şekilde kazancını elde etti. Burası bir çarşı ve her koşulda iş yapacak. Daha önceki bayramlarda daha fazla satış yapardık. Dışarıdan insanlar gelir, bayramda cebindeki parayı harcar, ama kurban bayramı en korkutucu olanıdır. Zira masraflar başka yerlere kayıyor” dedi.
Esnafın bayramdaki durgunluğa rağmen elinden geleni yaptığını ifade eden Girgin, “Esnafla oturduğumda ‘Tarım, hayvancılık, sanayi ve turizm bitti, ne yapacağız’ dedi. Ekonomik ve insan yoğunluğu yüksek olan bir bölgede, zor bir 6 ay bizleri bekliyor. Yaz mevsiminde yabancı turist ziyareti, düğün ve çeşitli etkinliklerle bu bölgeyi kurtarmaya gayret ediyoruz. Ne geçmişe bakarak huzur bulabiliyoruz ne de üzerine koyup yatırım yapabiliyoruz. Esnaf şu anda sitem edercesine destek olmaya çalışıyor. Turizm ve yaz mevsimi bizi endişelendiriyor. Yaz mevsiminde fiyatlar yükseliyor. Dolayısıyla insanların cebindeki paraya muhtaç olan bir yerdeyiz. Yaz ve turizm birbirini besleyen çok sayıda etken var. Bunlar restoran ve oteller. Burada binlerce insan çalışıyor ve yan ürün alıyor. Gelir-gider dengesizliği bir yerlere yansıdığı gibi bizi de etkiliyor. Orada durgunluk olursa, istemeden hepimize etkisi olacaktır. Bu da en büyük korkumuzu pekiştiriyor” şeklinde konuştu.
Önceki bayramlara göre durgun geçti
Tarihi Kemeraltı esnaflarından kozmetik ürünleri satan Serkan Bekmen, “Önceki bayramlara göre çok durgun geçti. Çünkü bayram öncesinde bir grev süreci yaşandı. Perşembe günü grev çözülse de burada etkisini gördük. Yoğunluk çok azaldı, alışverişler düştü. Milletin alım gücü de ortada. Alışveriş yapamıyorlar. Bayram boyunca açık kaldık ancak kalabalık olsa da bir etki yaratmadı” dedi.
Grevden 4 gün kaybımız oldu
Bayramın normale göre düşük geçtiğini ifade eden Çantacı Ahmet Kaya, “Bayram boyunca açık olmamıza rağmen, beklentilerimiz karşılanmadı. Önümüzdeki 6 ay turizm açısından daha da kötü olacak. Dışarıdan turistin geleceğini düşünmüyorum. Beklentiyi en çok önceki haftada yaşanan grev etkiledi. Grevden 4 gün kaybımız oldu” şeklinde konuştu.
İşler kötü
Bayramın sıradan bir gün gibi geçtiğini söyleyen Konfeksiyoncu Durmuş Bozkurt da “Grevin etkisiyle satışlarımız azaldı. Bayram boyunca dükkanda durduk, ancak bayram öncesindeki beklentimizin yarısını bile karşılayamadık. Bir yıldır burada bayram havası yok. Önceki bayramlar daha iyiydi. Genel anlamda çarşıdaki işler kötü. Fiyatlar yüksek, yurttaş ise alışveriş yapamıyor. Kiralar, stopaj ve vergiler sürekli yükseliyor ve esnaf bu yükün altında ne kadar dayanabilir? Geçen yıl 500 liraya sattığımız tişört ve pantolonu bu yıl bin liraya satıyoruz. Burası dünyanın en büyük açık pazarı, asla ölmez; ama maliyetlerimiz çok yüksek. 50 bin liralık dükkân kirası 150 bin liralara çıktı. Bir eleman sigortası 4 bin lirayken bugün 10 bin lira oldu. Böyle olunca işler bozuluyor. Serbest piyasa işleri çok etkilemekte” dedi.
Tek umudumuz gurbetçiler
Kemeraltı esnafı Celal Karaboğa, bayramın kötü geçtiğini belirterek, “Oğlum dükkâna bakıyor ama ben de ona yardımcı oluyorum. Çünkü ben olmazsam eleman alacak ve 25 bin lira sadece bir eleman için ödemek zorunda kalacak. Bu parayı verecek gücümüz yok. Bayram öncesinde büyük bir umudumuz yoktu. Tek umudumuz gurbetçiler. Onlar gelirse işlerimiz biraz düzeliyor, gelmezse işlerimiz düşüyor, satışlarımız yok denecek seviyeye geliyor. Gelecek 6 ay içinde gelip gelmeyeceklerini bilmiyorum. Aldığım 16 bin 300 liralık emekli maaşını torunlara ve çocuklara harçlık olarak verdim, ev için bayram masrafı yaptım ve cebimde 150 lira kaldı. Bu dükkânın kirası ise 15 bin lira, 4 ampulün 800 liralık faturasıyla döndürmeye çalışıyoruz. Cebimdeki 150 lirayla iki hafta idare etmek zorundayım” ifadelerini kullandı.
Kalabalık var satış yok
Bir diğer esnaf Ali Sakallı ise bayramda dükkân açmak istemediklerini belirterek, “Çünkü burada sadece kalabalık vardı, satış yoktu. Bunu biliyorduk. Alışveriş yapacak durumda değiller. 15 bin lira kira, 4 bin lira elektrik faturası ödüyorum. Bir asgari ücretle çalışır gibi para kazanıyorum. Benden başka kimse buraya bakmıyor. Kazandığım parayı dükkâna yatırıyorum” diye ekledi.
