İzmir’in köklü ilçelerinden Bornova, tarihi dokusu, kültürel mirası ve doğal güzellikleriyle dikkat çekiyor. Antik dönemden günümüze birçok medeniyetin izlerini taşıyan Bornova, köşkleri, üniversitesi ve sosyal yaşam alanlarıyla öne çıkıyor.
Bornova Adı Nereden Geliyor?
Bornova’nın bilinen en eski adı “Birun-u Abad” olarak kayıtlara geçmiştir. Osmanlı belgelerinde “Birunabad” şeklinde geçen bu isim zaman içinde “Burunova” ve ardından “Bornova” biçimini almıştır. İlçede yerleşim sürecinin Hellenistik çağda başladığı bilinmektedir.
9 Eylül 1922’de İzmir’in kurtuluşu sırasında Bornova’daki çeşitli Levanten köşkleri ve evler, Türk ordusu tarafından karargâh olarak kullanılmıştır. Savaş sonrası, ilçede yaşayan Rum nüfusun ayrılmasının ardından, Balkanlar ve Anadolu’dan gelen göçlerle Bornova yeniden canlanmıştır.
Yamanlar Dağı eteklerinde kurulan Bornova, zamanla göçler, sanayileşme ve Ege Üniversitesi’nin etkisiyle büyüyerek İzmir’in önemli merkezlerinden biri haline gelmiştir. İlçe, tarihi köşkleri, camileri ve kiliseleriyle farklı kültürlerin izlerini taşımaya devam etmektedir.
Bornova’nın Tarihi Korunuyor
Bornova’da günümüze kadar ulaşan köşk ve evler, ilçenin mimari mirasını gözler önüne sermektedir.
Paterson Köşkü: 1859 yılında İngiliz tacir John Paterson tarafından yaptırılmıştır.
Paggy Köşkü: 1800’lü yıllarda inşa edilmiş olup, günümüzde restore edilerek korunmaktadır.
Murat Evi (Perili Köşk): 1880 yılında inşa edilmiş ve halk arasında “Perili Köşk” olarak bilinmektedir.
Steinbüchel Evi: Kurtuluş Savaşı sırasında Atatürk’ün karargâhı olarak kullanılmıştır.
Charlton Whittal Köşkü: Günümüzde Ege Üniversitesi Rektörlük binası olarak hizmet vermektedir.
Antik Çağdan Günümüze Bornova
Bornova’nın geçmişi 8500 yıl öncesine kadar uzanmaktadır. Yeşilova ve Yassıtepe höyüklerinde gerçekleştirilen kazılar, İzmir’in en eski yerleşim merkezlerinin Bornova Ovası’nda bulunduğunu ortaya koymuştur. Bölgede Amazonlar, Hititler, Frigyalılar, Persler ve Romalılar gibi birçok uygarlık hüküm sürmüştür.
Bornova’nın Modern Yüzü
Bornova, alışveriş ve eğlence olanaklarıyla da dikkat çekmektedir. Forum Bornova, Ege Bölgesi'nin ilk açık hava alışveriş merkezi olarak bilinirken, Point Bornova gökdeleni modern yaşamın simgesi haline gelmiştir.
Bornova'da Etkinlik Alanları
Homeros Vadisi: Doğal yapısı korunarak düzenlenen vadide, Homeros’un yaşadığına inanılmaktadır. Piknik ve yürüyüş için ideal bir alan.
Âşık Veysel Rekreasyon Alanı: 231 bin m² alana kurulu tesis, buz pateni salonu, amfitiyatro, basketbol ve tenis sahalarıyla İzmir’in önemli sosyal yaşam merkezlerinden biri olmuştur.
Bornova’nın Kültür ve Sanat Mirası
Bornova, müzeleri ve kültür merkezleriyle de dikkat çekmektedir:
- Ege Üniversitesi Etnografya Müzesi
- Bornova Kültür ve Sanat Merkezi
- Bornova Belediyesi Atatürk Kitaplığı
- Dramalılar Köşkü Bornova Kent Arşivi ve Müzesi
- Arkas Sanat Bornova (Mattheys Köşkü)
- Bornova’nın İbadethaneleri Çeşitlilik Sunuyor
- Bornova, camiler, kiliseler ve sinagoglarla farklı inançlara ev sahipliği yapmaktadır.
- Bornova Büyük Cami
- Santa Maria Katolik Kilisesi
- St. Mary Magdalene Anglikan Kilisesi
- Algranti Sinagogu
- Levi Sinagogu
Antik çağlardan günümüze, kültürlerin buluşma noktası olan Bornova, köşkleri, tarihi yapıları, üniversitesi ve rekreasyon alanlarıyla İzmir’in yaşayan mirası olmayı sürdürmektedir.
