Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı’nın 7. Aşama kapanışı ve 8. Aşama başlangıcına ev sahipliği yapan teknik konferans, Bursa’da gerçekleştirildi. “Dirençli Sağlıklı Şehirler: Herkes İçin Sürdürülebilir Kentsel Gelecekler Yaratmak” tematıklı toplantıya, Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği ve İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay katılım gösterdi.
“Dayanışmaya Çok İhtiyacımız Var”
Konferansın açılış konuşmasını yapan Başkan Cemil Tugay, savaşların insan sağlığını doğrudan tehdit ettiğine dikkat çekerek, “Bilgi paylaşımına ve dayanışmaya çok ihtiyacımız var. Her zamankinden daha fazla aktif olmak istiyoruz. Hepimizin mutlaka ortak mücadele etmesi gereken, insan sağlığını, toplum sağlığını, ülkelerin sağlığını, özellikle çocukların sağlığını tehdit eden en önemli problemlerimizden biri ne yazık ki savaş. Türkiye’nin kuzeyinde Ukrayna-Rusya, doğusunda Hindistan-Pakistan, güneyinde İsrail, İran, Suriye ve Filistin’in dahil olduğu savaşlar, iklim krizi ve insan sağlığı açısından önemli riskler barındırıyor. Sağlık için herkesi barışa katkıda bulunmaya davet ediyorum” dedi.
“Dünyanın Her Yerinde Nüfus Yaşlanıyor”
Küresel iklim krizi, şehirleşme, gıda güvenliği ve yaşlanan nüfus konularına değinen Tugay, “Sağlığın her zamankinden daha önemli olduğu bir dönemdeyiz. Sağlık; kalabalık şehirlerde gittikçe artan çevresel problemler, bölgemizde yaşanan savaşlar dolayısıyla global olarak yaşanan iklim krizinin olumsuz etkileri nedeniyle her geçen gün daha önemli hale geldi. 4 milyardan fazla insan kentlerde yaşıyor. 2050 yılında 7 milyar insanın kentlerde yaşayacağı öngörülüyor. Türkiye’de insanların sadece yüzde 7’si kırsal alanda, yüzde 93’ü şehirler ve ilçelerde yaşıyor. Dünyanın her yerinde nüfus yaşlanıyor. Türkiye’de 1930’lu yıllarda çocukluk çağındaki nüfus yoğunluğunun 1975’te yaşlanmaya gittiği ve 2023’te genç nüfusun azaldığı verilerle gösteriliyor. Türkiye’de doğum hızı 1,4 oranında ve yaşlı nüfus oranı yüzde 10’u geçmiş durumda. Türkiye nüfusu yaşlı nüfus statüsünde kabul ediliyor” diye konuştu.
“Sosyo-Ekonomik Sorunlar Yaşıyoruz”
Türkiye’de şehirlerin dörtte birinin sağlıksız, gecekondu şartlarında yaşadığını aktaran Tugay, “Şu anda her 4 haneden birinde bir yaşlı insan yaşıyor. Çocukların dağılımına bakıldığında, ülkenin batısında sosyo-ekonomik olarak gelişen şehirlerde çocuk nüfusunun daha az olduğunu söyleyebiliriz. Şehirlerde ciddi sosyo-ekonomik sorunlar yaşıyoruz. Büyük şehirlerde nüfusun 4’te 1’i sağlıksız, gecekondu şartlarında yaşıyor. Suya erişim, sanitasyona erişim, barınma ve beslenme konularında ciddi sorunlar var. Bir taraftan bu sağlıksız kentlerde giderek daha fazla yaşamaya devam ederken, diğer taraftan iklim krizi ile karşı karşıyayız” şeklinde konuştu.
“Riskleri Fırsatlara Çevirme Şansımız Var”
Küresel çapta 3,6 milyar insanın iklim değişikliğinden doğrudan etkilenme riski taşıyan bölgelerde yaşadığını hatırlatan Tugay, “2030-2050 yılları arasında iklim değişikliğinin yılda 250 bin insanın ölümüne yol açacağı tahmin ediliyor. 74 ülkede 343 milyon kişi akut gıda güvensizliği yaşıyor. Bunların yüzde 65’i kırılgan ve çatışmadan etkilenen koşullarda yaşıyor. Gıda fiyatları son 4 yılda 26 ülkede iki katından fazla arttı. Bunun için bazı ülkelerin operasyonel desteğe ihtiyacı olduğu belirlendi. Türkiye de maalesef bu listede. İklim koşullarının zorluğu, açlığı ve gıda güvensizliğini artırmaya devam ediyor. Tüm olumsuz şartlara rağmen, dikkatli adımlar atıp dayanışma içinde olursak şehirlerde bu riskleri fırsatlara çevirebiliriz. Şehirlerin birçok fırsat barındırdığını düşünüyoruz. Bu nedenle Sağlıklı Şehirler Ağı çalışması oldukça önemli” ifadelerini kullandı.
COP İzmir Modeli Tanıtıldı
İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay, “Tek Sağlık” yaklaşımı çerçevesinde İzmir’in 2030 Stratejik Planı’nı ve iklim krizine karşı geliştirdikleri COP İzmir modelini anlattı. Kentsel dayanıklılık, sosyal eşitlik ve yaşlılara yönelik politikalar üzerinde duruldu.
DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Sağlıklı Şehirler Ağı Yöneticisi Kira Fortune, Başkan Cemil Tugay’a hitaben, “Liderliğiniz bize ilham veriyor. Kentlerin iş birliği, küresel sorunları çözmede anahtardır. Uluslar konuşur, kentler harekete geçer” dedi.
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, toplantı sonunda imzalanacak “Bursa Taahhüdü” ile barış, eşitlik, iklim dostu ve kapsayıcı bir kent anlayışını kurumsal bir belge haline getireceklerini açıkladı.
DSÖ Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı’nın yıllık konferansı, ilk kez Türkiye’de bu ölçekle düzenlenmiş oldu. Bursa’da gerçekleşen konferans, yaklaşık 500 yerli ve yabancı uzmanın katılımıyla oturumlarla devam etmektedir. 2025 yılı toplantısının da Bursa’nın ev sahipliğinde gerçekleştirileceği bildirildi.
