İzmir'in Ödemiş ilçesinde bulunan Birgi'de yer alan Hatuniye Türbesi, Aydınoğlu Mehmet Bey’in kız kardeşi Sultan Şah adına 1310 yılında inşa edilmiştir.
Hatuniye (Sultan Şah-Ümmü Sultan) Türbesi, Ödemiş ilçesinin Birgi Mahallesi’nde, Ulu Cami’nin güney tarafında konumlanmaktadır. Türbenin giriş kapısındaki kitabeye göre, Aydınoğlu Mehmet Bey’in kız kardeşi Sultan Şah için Hicri 710 (Miladi 1310) yılında inşa edilmiştir.
Türbenin Mimari Özellikleri
Bu yapı, Sultan Şah’a ait olduğu bilinen ancak günümüze ulaşmayan bir medrese ile birlikte tasarlanmıştır. Türbenin çevresi bir zamanlar mezarlığa dönüşse de, yapılan çevre düzenlemeleri sırasında buradaki mezar taşları kaldırılmıştır. Yapı, moloz taş ve tuğladan inşa edilmiş olup altıgen plan üzerine oturtulmuş ve üzeri kubbeyle kapatılmıştır. Zamanla yapılan onarımlar sonucu, iç yapısındaki bazı unsurlar kaybolmuştur.
Türbenin kubbesi kasnaksız ve basık olup, doğrudan taşıyıcı duvarların üstüne yerleştirilmiştir. Güney yönündeki kapıdan girilen yapının her cephesinde yuvarlak kemerli pencereler bulunmaktadır. Günümüzde kuzey cephesindeki pencere örülerek bu bölüm sağır duvar haline getirilmiştir.
Türbenin girişi dışa doğru uzanmakta olup, bu kısım eyvan biçiminde tasarlanmıştır. Hafif sivri kemerli eyvanın içinde ve yan yüzeylerinde karşılıklı olarak birer niş bulunmaktadır. Geçmeli basık kemerli girişin üst kısmında kabara ve yanlarında madalyon motifleriyle süslenmiş kilit taşı yer almaktadır. Giriş kemerinin üzerinde, iki satır sülüs hatla yazılmış bir kitabe mevcuttur.
Türbe İçerisindeki Mezar Kime Aittir?
Türbe içindeki mezarın sonradan yerleştirildiği düşünülmektedir. Türk tarihçi İbrahim Hakkı Uzunçarşılı'nın yayımladığı bilgilerde, bu mezarın Şah Sultan’a ait olup olmadığı kesin olarak bilinmemektedir.
Hatuniye Türbesi'ne Ulaşım Yolları
Hatuniye Türbesi’ne İzmir merkezden özel araçla gitmek isteyenler, D550 üzerinden Isparta – İzmir Yolu/Mürselpaşa Blv. rotasını izleyerek Yeşildere Cd./D300/D550 hedefine ulaşmalıdır. Ardından, Torbalı konumunda Ekoten Cd. hedefine gitmek için D550 ve İzmir Aydın Cd. yollarını takip edebilirsiniz. Daha sonra Zeytinova konumunda İzmir Ödemiş Yolu/D310 hedefine ulaşmak için Bayındır Torbalı Yolu, Bayındır Yolu Cd., Yağcı Kavak Küme Evleri ve Bayındır Yolu güzergahını izlemelisiniz. Nihayetinde, Ödemiş’te Atatürk Cd. hedefine ulaşmak için D310 rotasını takip ederek Birgi’ye varmış olacaksınız. Buradan sonra yerel halktan yardım alarak türbeye ulaşmanız oldukça kolay olacaktır.
