UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan Efes Antik Kenti'nde yapımı planlanan 180 otobüs kapasiteli otopark ve 61 dükkandan oluşacak olan karşılama merkezine dair tepkiler gündeme geldi.
Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP), inşaatın İzmir Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun izniyle ve Kurul kararına uygun şekilde gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin denetlenmesi amacıyla başvuruda bulundu.
EGEÇEP'TEN DİLEKÇE
EGEÇEP, yaptığı açıklamada, Selçuk ilçesindeki Efes Ören Yeri girişinde başlayan inşaat sürecinde, dekarlarca alanın bitki örtüsünün yok edildiğine, paravan arkasına tonlarca hafriyat döküldüğüne ve bu durumun 1. Derece Arkeolojik Sit alanı olan bölgenin korunması açısından geri dönüşü olmayan bir tehdit oluşturduğuna dikkat çekti.
Alana yapılan müdahalenin, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, Arkeolojik ve Doğal Sit Koruma kararları ile arkeoloji biliminin ilkelerine, ayrıca Dünya Miras Listesine başvuru dosyasında belirtilen ilke ve taahhütlere açıkça aykırı olduğunu belirterek Kültür Varlıkları Koruma Kuruluna dilekçe sundu.
“BÖLGE 1. DERECE ARKEOLOJİK SİT ALANIDIR”
EGEÇEP’in açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
“Bu bölge, Efes Ören Yeri'nin bulunduğu yerde, yaklaşık 3000 yıl önce var olduğu bilinen Koressos Yerleşimi ve limanın bulunduğu yerdir. Alan, Büyük İskender sonrası Efes’i kuran Lisimakhos isimli generalin yaptırdığı sur duvarları ve adını önceki yerleşimden alan Koressos kapısına komşudur.
Avusturya Efes Kazıları Ekibi tarafından Viyana Teknik Üniversitesi jeofizik uzmanı tarafından 2013 yılında alanda yapılan jeofizik – jeoradar araştırmalarında bir kilise kalıntısı ve küçük bir tapınak yapısı tespit edilmiştir. Selçuk’ta 2013 yılında yapılan bir toplantıda bu bilgi doğrudan araştırmacı tarafından açıklanmıştır.
Alanın yaklaşık 100 m kadar batısında Artemis Tapınağı’ndan Efes Koressos kapısına uzanan Kutsal Yol ve çevresinde çeşitli türlerde mezar yapıları mevcuttur. Ayrıca Efes Müzesi’nde sergilenen Gladyatör Mezarları da burada tespit edilmiştir. Diğer tarihi kalıntıların bulunması da olasıdır. Zira bahsedilen bölge 1. Derece Arkeolojik Sit Alanıdır.
Ayrıca Efes Alan Yönetimi Planı’nda, Efes Karşılama Merkezi’nin Efes Havaalanı yakınında inşa edilmesi öngörülmektedir.
“PROJE’NİN, ‘GELECEĞE MİRAS SONSUZ EFES’ ADINI TAŞIMASI BİR İRONİDİR”
Alana yapılan müdahale, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile, Arkeolojik ve Doğal Sit Koruma kararlarına, arkeoloji biliminin ilkelerine ve özellikle Dünya Miras Listesi’ne başvuru dosyasında belirtilen ilke ve taahhütlere aykırı bir durum oluştururken, 2015 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne giren Efes Antik Kenti’nin hızla tahrip olmasına neden olmaktadır. Proje’nin “Geleceğe Miras Sonsuz Efes” adını taşıması da ayrı bir ironidir.
Tüm bu sebeplerle, İzmir ili Selçuk ilçesi Efes Antik Kenti Karşılama Merkezi ile ilgili Kurul izninin olup olmadığı ve izin verilmişse yapılan inşaatın Kurul kararına uygun yapılıp yapılmadığının denetlenmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır.”
