Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 'toprak düzenlemesi' uygulaması 1 Eylül itibarıyla yürürlüğe girdi. Atıl durumda olan tarım arazilerini tekrar ekonomiye kazandırmayı amaçlayan bu uygulama kapsamında, 2 yıl boyunca ekim yapılmadığı tespit edilen arazilerin devlet tarafından kiralanacağı açıklandı.
Edinilen bilgilere göre, Antalya'da 4 bin 300 dekar, Konya'da 10 bin dekar ve Kayseri'de 1,650 parsel boş arazi belirlenmiş. Bu arazilerin tarıma kazandırılmasıyla 75 milyar liralık bir gelir hedefleniyor.
İzmir’de Ekilmeyen Tarım Arazileri
İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yayımlanan 2024 Brifing Raporu’na göre, İzmir’in işlenebilir arazisi %29,84, çayır-mera arazisi %3,56, ormanlık ve fundalık araziler %31,46, diğer araziler ise %35,13 kaplıyor. 30 İlçe Müdürlüğündeki Tespit Komisyonları, potansiyel işlenmeyen tarım arazilerini kontrol ederek, kiraya verilebilecek arazileri belirledi. 4 İlçe Müdürlüğü tarafından kesi aşamasında 21 mahallede 46 parselin 647,87 dekar alanı başvurulara açıldı. İki ilçede toplam 4 parsel, 50,10 dekar olarak kesinleşti. İzmir’de dikkatler, tarımın yoğun olduğu Aliağa, Bayındır, Selçuk, Torbalı, Bergama ve Ödemiş ilçelerine çevrildi.
Çiftçiyi Toprağından Koparmak Amaçlı
Uygulama ile ilgili görüşlerini sunan Ziraat Yüksek Mühendisi ve 25, 26, 27. Dönem İzmir Milletvekili Kamil Okyay Sındır, çiftçilerin mülkiyet haklarının ihlal edilmesinin kabul edilemez olduğunu belirtti. Sındır, “Tarım ve Orman Bakanlığı’nın eksik tarım politikaları yüzünden araziler boş kalıyor. Bu uygulama, düşük gelir ve artan maliyetlerle başa çıkamayan çiftçinin üretim hakkını da elinden alıyor. Ülke tarım topraklarının değerlendirilmesi önemli, ancak bu plansızlıkla yapılması eleştirilmelidir. Üretim için tarım alanlarını kullanmak esastır. Mülkiyet hakkının ihlali anayasa ile bağdaşmaz. Tarla kaybı çiftçiyi tarlasından koparmaktır. Devletin görevi, üreticiye destek olmaktır.” şeklinde konuştu.
“Sen Üretmiyorsun, Toprağa El Koyuyorum” Anlayışı Kabul Edilemez
Ekilmeyen arazilerin tespitiyle ilgili endişeleri dile getiren Sındır, “Kuru tarım topraklarının üçte ikisi, nadas bırakma zorunluluğunu getiriyor. Nadas zorunludur ve yok sayılarak 'sen üretmiyorsun, toprağına el koyuyorum' denmesi doğru değil. Uygulamada bazı sorunlar var ve standart eksikliği gözlemleniyor. Ekilmeyen arazilerin nasıl belirlendiği konusunda belirsizlik bulunuyor. Üreticilere itiraz hakkı tanınmaması endişe veriyor. Bu nedenlerle çiftçinin sorumluluğu kimde?” dedi.
Kiralamada Tekelleşme Riski
Ziraat Yüksek Mühendisi Ferdan Çiftçi, uygulamanın ‘tekelleşme’ riski taşıdığına dikkat çekerek, “Ekilmeyen arazilerin kiraya verilmesi yeni bir konu değil ama uygulamanın başlayacak olması tartışmaları beraberinde getiriyor. Ekilmeyen arazilerin neden bu duruma geldiğini sorgulamak lazım. Çiftçiler, emeğinin karşılığını alamadıkları için üretimden kopuyor. Kiralama süreçlerinin şirketleşmeye dönüşme ihtimali de var. Önemli olan tarımsal ekosistemi iyileştirmek ve üreticinin kazandığı bir sistem oluşturmaktır.” dedi.
Uygulama Hukuki Olarak Tartışmalı
Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Dr. Hakan Çakıcı, uygulamanın hukuki boyutunu gündeme getirerek, “Uygulamanın hukuki yönü oldukça tartışmadadır. Tarım alanlarına ihtiyacımız var, ama birçok sorunlu arazi bulunmakta. Çiftçilerin keyfi olarak ekmemesi ve boş kalan miras arazileri gibi sıkıntılar mevcut. Uygulamayı yakından takip edeceğiz, ama hukuki yönüyle bazı soru işaretleri taşıdığını önceden belirtmiştik.” şeklinde konuştu.
