Foçalı denizciler, antik çağın en mühim deniz yolculuklarına imza attılar. Kendi yaptıkları gemilerle Phokaia'dan (günümüzdeki Foça) deniz açan Foçalılar, Karadeniz, Ege ve Akdeniz kıyılarını aşarak İtalya, Fransa ve İspanya'ya kadar ulaştılar. Bu yolculuklar sonucunda koloniler kurarak ticaret ağlarını genişlettiler. Kurdukları şehirler arasında en dikkat çeken ise Fransa'daki Marsilya kenti oldu.
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hayat Erkanal'ın onursal başkanlığında, Arkeolog Osman Erkurt'un öncülüğünde hayata geçirilen projeyle bu tarihi sefer günümüzde yeniden canlandırıldı. Kybele Antik Gemisi, 360 Derece Tarih Araştırmaları Grubu tarafından Urla’da, antik dönem şartlarına uygun bir şekilde inşa edildi.
7 Haziran 2009'da Foça'dan yola çıkan Kybele, Osman Erkurt ve eşi Mualla Erkurt'un da bulunduğu 6 kişilik ekiple kürek ve yelken gücüyle ilerledi. Antik çağ rotalarını izleyen gemi, Yunanistan ve İtalya limanlarına uğradıktan sonra 54 günün ardından Marsilya Limanı’na vardı.
Herodotos’un Anlattığı Foçalı Gemileri
Antik tarihçi Herodotos, uzun deniz yolculuklarını gerçekleştiren ilk grubun Phokaialılar olduğunu belirtir. Onların kullandığı gemiler, “Pentekonter” adı verilen 50 kürekli teknelerdi. Yaklaşık 65 feet uzunluğundaki bu teknelerde her iki yanda 25'er kürekçi bulunuyordu.
Çam ağacından yapılan bu tekneler, yelken ve direk donanımı sayesinde uzun seferlere dayanıklıydı. Gemilerin en önemli özelliği ise pruvasında yer alan “mahmuz”du. Bu sağlam yapı, düşman gemilerini delip batırmak amacıyla kullanılıyordu. Pentekonterler, saatte 9,5 deniz mili hıza ulaşabiliyor ve Arkaik dönem boyunca Ege'nin en önemli savaş ve ticaret gemilerinden biri olarak kabul ediliyordu.
