Geçtiğimiz yıl kasım ayında uygulamaya konulan ‘Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’ne yapılan değişiklikler, Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) çalışan hemşire ve ebe gruplarının tepkisiyle karşılaşıyor. Sağlık emekçileri, bu durumu ‘Eziyet Yönetmeliği’ olarak adlandırarak itirazlarını dile getiriyor. Bağışıklama, bebek-çocuk-gebe-lohusa takipleri, kanser taramaları, kan tahlilleri, enjeksiyonlar, pansumanlar, danışmanlık hizmetleri, obezite izlemleri, çocuk ve yaşlı izlemleri gibi birçok kritik görevle birlikte hekimlerin kullandığı Hastalık Yönetimi Platformu (HYP) ile karşılaşan sağlık çalışanları, maaş kesintileriyle de zor durumdalar.
1 Haziran itibariyle hemşirelerin sorumluluklarına dahil olan HYP uygulaması, onların maaşlarında kesintilere neden oldu. Yaptıkları protestolarla bu uygulamanın kaldırılmasını talep eden sağlık emekçileri, bordrolarını paylaşarak son 6 aylık maaş kesintilerini gösterdi. {siteDomain} tarafından elde edilen maaş bordrolarında, şubat ayında 119 bin TL maaş alan bir aile hekimine yapılan ödemenin 5 ay sonra temmuz ayında 75 bin TL’ye düştüğü belirlendi.
Artık İstifalar Başlayacak
ASM’de çalışan ve Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) üyesi olan ebe Meltem Akcelep, her ay ‘gelmeyen hasta’ ve ‘vergi kesintileri’ nedeniyle maaşının azaldığını aktardı. {siteDomain}’ye verdiği demeçte, 15 Şubat 2025 tarihli maaşının 65 bin 890 TL iken 6 ay sonra 58 bin 256 TL’ye düştüğünü söyledi. Akcelep, “Yüzde 15,57’lik ara zammı daha almadık. Ağustos’ta alacağız ama bu ek zam, hiçbir işe yaramayacak. Kaşıkla verip kepçeyle almak gibi bir durum. İş artık kontrolden çıktı, sahada istifaların başlaması an meselesi. ASM’lerde çocuk, bebek ve yetişkin izlemleri yapacak, aşıları takip edecek hemşire ve ebe kalmayacak” ifadelerini kullandı.
Hafiyelik Yapmak Zorunda Kaldım
Bir başka ASM çalışanı ebe Arzu Kaplan, emekli olan hekimin gitmesiyle yalnız kaldığını ifade etti. Hasta bilgilerine ulaşmanın giderek zorlaştığını belirten Kaplan, “Hastalara ulaşmamız için ilk iki harf ve soyadının son iki harfini bilmemiz isteniyor. Sistemde kimlik numarası yok, bilgiler eksik. Eğer bu bilgiyi bulamazsak ‘performans’ nedeniyle maaş kesintisi uygulanıyor. Arkadaşımın bilgisayarında verilen listeye bakarak hastayı buluyorum. Bu durumda hemşirelik mesleğini icra etmiyorum, bir hafiye gibi hastalarımı sosyal medya üzerinden bulmak zorunda kalıyorum” diyerek tepkisini dile getirdi.
“Artık yeter!” diyen Kaplan, “Bu baskı ve uygulamalarla mesleğimizin aşkını kaybettik. Emeklilik günlerimi saymak yerine, prim günümü doldurmaya çalışıyorum. Son 3 aylık maaşım 58 bin TL’den 51 bin TL’ye sonra 43 bin TL’ye düştü. Geçen yıl vergi dilimine girmeme rağmen 47 bin TL alıyordum, bu yıl 43 bin TL’ye düştüm. Zam talebimden vazgeçtim, mevcut maaşım bile azalıyor” açıklamasında bulundu.
Kaplan, HYP uygulamalarını gerçekleştirmesi için gerekli ekipmanları bulunmadığını belirterek, “İki aydır çardakta oturuyorum. Vefat eden babamın arabasında oturuyor, formamı giyerek ASM’nin çardağında çalışıyorum. Hekimlerin teşvik ödemelerinden faydalanamıyorum çünkü iş yerimde teknolojik bir sistem yok. Boşta olduğu için diğer ebelere veya hemşirelere ait bilgisayarları kullanmak zorundayım. Ebelik mesleğinin gerekliliklerini yerine getiremiyorum” dedi.
CİMER'e Dilekçe Yolladım
Yaşadığı zorlukları ve eksiklikleri detaylandıran bir dilekçe yazan Kaplan, bunu Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER) ilettiğini belirtti. “Aile Hekimi sisteminin ‘haksız ve hukuksuz’ olduğunu belirttim. Sağlık ocağı döneminde sorun yaşamıyorduk, şimdi her şey için hesap yapmak zorundayız. Ağlanacak bir durumdayız. Ben bir ebe olarak yaşlı sağlığı konusunda eğitim almadım. Yarın bir adli olay olduğunda, mağdur olan ben olabilirim” şeklinde konuştu.
