İzmir’e zirai donun etkisi: 42 bin ton kayıp

23 Mart ve 10 Nisan tarihlerinde meydana gelen zirai don, tarım sektöründe ciddi kayıplara neden oldu. TÜİK’in açıkladığı ‘Bitkisel Üretim 1. Tahmini’ raporuna göre, meyve, içecek ve baharat bitkileri üretiminde geçen yıla göre yüzde 24,4 oranında bir azalma bekleniyor. İzmir’de zirai donun etkileri özellikle ağaç mahsullerinde belirgin bir şekilde hissedildi.

Yapılan hasar tespit çalışmaları, zirai donun kirazda yüzde 70, şeftalide ve erikte yüzde 80, kuru üzümde ise yüzde 90 oranında zarara yol açtığını gösteriyor. Kemalpaşa Ziraat Odası Başkanı Bülent Oray, kirazda yaklaşık 42 bin ton civarında ürün kaybı olduğunu ifade etti. Oray, “İlk dondan etkilenmeyen bazı yayla ve köyler de 10 Nisan’daki zirai dondan etkilendi, bu da yüzde 90’a yakın bir ürün kaybına neden oldu” dedi.

Üreticilerin kaygıları artıyor

Don nedeniyle yaşanan zararların fiyat artışlarıyla telafi edilmesini umduklarını ancak fiyatların hala tatmin edici olmadığını belirten Oray, “Pazar ve hal fiyatlarının yükselmesine rağmen ürünler satılamıyor. Tüketiciler, alıcıdan çıkan fiyatların iki buçuk katı ile bu ürünleri almakta zorlanıyor. Bu durumu milletvekillerine ve bakanlığa ilettik. Tüketiciler bu yıl yüksek fiyatlardan şikayet ederken, ‘yok yılında’ ürünlerin düşük fiyatlarla piyasaya sürülmesi üreticinin moralini bozuyor. Köylerde yaşayan birçok kişi sadece tarım ile geçimini sağlıyor ve üreticiler her yıl olumsuzluklarla karşılaştıkları için bu ürünleri yetiştirmek istemiyor” diye konuştu.

Fiyat dalgalanmalarının üreticileri olumsuz etkilediğini vurgulayan Oray, “Üretici ve tüketici arasındaki yüksek fiyatlar, tüketicilerin alışverişlerini zorlaştırıyor. Marketlerdeki fiyatlar da oldukça yüksek. Bizler de üretici olsak da bu durumlarla karşı karşıya kalıyoruz çünkü biz de tüketiciyiz. Ülkemizdeki diğer üretim alanlarında da benzer sıkıntılar mevcut. Soğuk zararının olmadığı hiçbir tarım ürünü yok. Bu durum birçok üreticiyi olumsuz etkiliyor” şeklinde konuştu.

Cumhurbaşkanının zirai dondan kaynaklanan zararların giderileceği yönündeki açıklamasını hatırlatan Oray, “Ancak şu ana kadar herhangi bir destek sağlanmadı. Ziraat ve tarım kredi borçlarımızın ödemeleri Haziran ve Temmuz aylarında başlayacak. Bu borçların ertelenmesi taleplerimiz var. Eğer bir erteleme çıkarsa bile üreticinin bu avantajdan fayda sağlaması zor. Çünkü üreticiler, borçlarını ödemek için özel bankalardan kredi almak zorunda kalabiliyor” dedi.

Enerji maliyetleri ile ilgili de uyarılarda bulunan Oray, “Bölgemizde yeterli sulama imkanımız yok. Yeraltı sularıyla enerji tüketerek arazilerimizi suluyoruz. Enerji fiyatlarının artışı, verimliliğimizi etkiliyor. Sıcak yaz günleri de tüm bu sorunları daha da katlanılmaz hale getiriyor. Bu nedenle fiyat güncellemeleri için gerekli destekleri talep ediyoruz. Tarımsal üretim ve kiraz yetiştiriciliği devam edecekse, desteklerin arttırılmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Barajların yetersizliği endişe yaratıyor

Bergama Ziraat Odası Başkanı Ahmet Vural, su kıtlığı problemine dikkat çekerek, pamuk fiyatlarının aynı seviyede kalmasından şikayet etti. Vural, “Domates, biber ve pamuk ekimi yapılan bölgelerde zarar daha az görülüyor, ancak cevizde kayıplar var. Kredilerin ertelenmesi ve faizlerin silinmesi bizi mutlu eder. Pamuk üreticisi olarak, son üç yıldır pamuk fiyatları aynı ancak girdi maliyetlerimiz katlanarak artıyor. Barajlarımız ise yeterli değil, yeraltı sularında da azalma yaşanıyor” dedi.

Bayındır Ziraat Odası Başkanı Mehmet Güler, bölgelerinde zirai dondan etkilenen ürünlerin arasında ceviz, incir ve taş çekirdekli meyvelerin bulunduğunu belirterek, “İlerleyen dönemlerde Cumhurbaşkanının açıkladığı masrafların ödenmesiyle ilgili beklentilerimiz devam ediyor. Kredi kullanarak zarara uğrayan çiftçilerimizin borçlarının ertelenmesini bekliyoruz” dedi.

Ödemiş Ziraat Odası Başkanı Ahmet Kocaağa ise zirai don sonucu yaylalardaki ağaç mahsullerinde yüzde 20 oranında bir kaybın olduğunu ifade etti.