İzmir Büyükşehir Belediyesi, orman yangınlarıyla mücadele etmek üzere “Belediyeler İçin Orman Yangını Acil Eylem Planı”nı oluşturdu. Bu plan, yangın anı, sonrası ve olası gelecekteki yangınların önlenmesi süreçlerini kapsayan kapsamlı ve veriye dayalı bir yol haritası sunuyor. İlgili yerel yönetimlerin alması gereken tedbirleri detaylandırarak, yangınla mücadelenin rehabilitasyon, afet sonrası dayanıklılık artırma ve uzun vadeli iletişim stratejilerini içermesi hedefleniyor. Böylece İzmir, tüm yerel paydaşlarla birlikte daha dirençli ve sürdürülebilir bir geleceğe hazırlanacak. Plan, yangın öncesi teknolojik izleme sistemlerinden eğitim çalışmalarına, yangın sonrası ekosistem restorasyonundan sel riskine karşı alınacak önleyici adımlara kadar uzanan geniş bir uygulama yelpazesini içeriyor. Yerel yönetimlerin kapasitesini artıracak araç ve tatbikat çalışmaları ile kırsal-kent kesitinde bilinçlendirme faaliyetlerine de yer veriliyor. Ayrıca, bu planın İzmir’in yangınlarla mücadelesine rehberlik etmesi ve diğer yerel yönetimlere ilham vermesi amaçlanıyor.
12 Aylık Acil Eylem Programı
İzmir Planlama Ajansı tarafından hazırlanan bu eylem planı, orman yangınlarının olumsuz etkilerini en aza indirmek ve iyileştirme süreçlerini yönlendirmek amacıyla 12 aylık bir program içeriyor. Plan, yangının çıkış anından itibaren üç ana faza ayrılmış. İlk 48 saat acil müdahale, 1 hafta ile 4 ay arasındaki süreç tespit ve rehabilitasyon, 3 ile 12 aylık süreç ise iletişim ve planlama aşamalarını kapsıyor.
Yangın Sonrası Hasar Minimize Edilecek
İlk aşamada, yangına hızlı müdahale edilip hasarın minimize edilmesi hedefleniyor. İkinci aşama, yangının çevresel ve toplumsal etkilerinin değerlendirilmesini ve zarar gören bölgelerin rehabilitasyonunu içeriyor. Üçüncü aşamada ise yangın hakkında bilgi paylaşımı, toplumsal farkındalık çalışmaları ve gelecekteki benzer olaylara dair hazırlık süreçleri yer alıyor. Yangın anında koordinasyonu sağlanması, söndürme çalışmalarına destek verilmesi ve “Tek Sağlık” yaklaşımını destekleyerek zarar gören insanların, hayvanların ve doğal alanların korunması gibi faaliyetler eylem planında yer alıyor.
53 Saatlik Yangın Kaydedildi
Acil Eylem Planı’nda, yangınların çıkış nedenleri de belirtildi. 2012-2023 yılları arasında yangınların %87’sinin insan kaynaklı, %13’ünün ise yıldırım kaynaklı olduğu bildirildi. İzmir, 2013-2023 yılları arasında yıllık ortalama 165 yangın ile Muğla ve Antalya’dan sonra en çok orman yangınının meydana geldiği il. Son 12 yıl içinde kaydedilen en büyük yangın ise 18 Ağustos 2019 tarihinde gerçekleşti ve 53 saat sürdü, 4.000 hektar alanı etkiledi, ancak çıkış nedeni belirlenemedi.
İzmir’de Yıllık Ortalama 12 Bin Yangın Çıkıyor
14 Ağustos 2024’te Karşıyaka’da başlayan yangın yerleşim alanlarına ve sanitasyon tesislerine zarar verdi. 19 Eylül 2024 tarihi itibarıyla 116 yangında 4.260 hektar alan zarar gördü. Haziran ayındaki yangınların ana nedeni ise “anız” yangınları oldu. İzmir’de yılda ortalama 12 bin yangın meydana gelirken, bunun %72’sinin üzerinde yapı olmayan kırsal alanlarda gerçekleştiği belirtildi.
İkinci Bir Afet Riski Vurgulandı
Karşıyaka’da geçen yıl yanan alanlar, 1995’teki ve 65 kişinin hayatını kaybettiği selden sonraki toprak muhafaza çalışmaları ile ağaçlandırılan bölgedir. Açıklamalara göre, üzerindeki bitki örtüsünü kaybeden alanın ikinci bir afet riski taşıdığı da Acil Eylem Planı’nda vurgulandı.
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Faaliyetleri
İzmir Büyükşehir Belediyesi, ilgili müdürlükle iş birliği yaparak, yangın öncesi hazırlıklarını güçlendirmek amacıyla teknolojik sistemler kullandı. 443 su tankeri dağıtımı yapıldı ve yerel halkın eğitim programları düzenlendi. İlk müdahale ekipleri kritik noktalara yerleştirildi, bu sayede hızlı müdahale sağlandı. Ayrıca, Dirençli Köy Projesi ile acil durum hazırlıkları yapıldı ve şehirde yangın riski haritası hazırlandı. İkincil afetlere karşı planlamalar ve doğa koruma önlemleri detaylandırıldı. Geliştirilen izleme ve değerlendirme mekanizması ile afet yönetim bilgi sistemi temel alındı.
Acil Eylem Planı Kapsamında Neler Yapılacak?
Belediye, yangın sonrası risk altındaki kentsel alanlarda sel riskini en aza indirgemek amacıyla çeşitli çalışmalara başlayacak. Binaların tespitleri yapılacak ve gerekli ağaçlandırma çalışmaları için ilgili adımlar atılacak. Ayrıca, yangın risk haritalarının oluşturulması ve imar izinlerinin gözden geçirilmesi gibi önlemler alınacak.
Yangına Dayanıklı Bitki Türleri Dikilecek
Yanan alanların bakımı ve iyileştirilmesi kapsamında doğal ve yangına dayanıklı bitki türlerinin dikilmesi teşvik edilecek. Yangın musluklarının bakımı ve kapasite durumları kontrol edilecek. Yangın tehlikesine karşı bilinçlendirme faaliyetleri, çiftçilerin de desteklenmesiyle devam edecek.
Paydaşlarla İş Birlikleri Geliştirilecek
Yerel itfaiye birimlerinin olanakları gözden geçirilecek ve etkin kullanımlarını artırmak için ortak tatbikatlar gerçekleştirilecek. Çiftçilere yönelik yangın önleme eğitimleri verilecek ve yangınlara karşı farkındalığın artırılması için çeşitli denetimler yapılacak.
Yangın Tehlike ve Risk Haritaları Oluşturulacak
Yangınları önlemek amacıyla çeşitli eğitim çalışmalarına ağırlık verilecek. Gerekirse yangın söndürücüler dağıtılacak, yangın çıkmasına neden olabilecek faaliyetler yasaklanacak. Yangın risk haritaları hazırlanarak, binaların yangınlardan korunmasına yönelik rehberler oluşturulacak.
