Bir Arada Yaşarız Eğitim ve Toplumsal Araştırma Vakfı’nın (BAYETAV) yayınladığı İzmir Barometresi Yaz 2025 Raporu, kentteki ekonomik durumun ciddiyetini ortaya koydu. Rapor, İzmir'de kişi başı gelir seviyesinin önemli bir kısmının asgari ücretin altında olduğunu gösterdi. İzmir'deki nüfusun yüzde 32,80'i 11 bin 053 TL ile 22 bin 104 TL arasında gelir elde ederken, yüzde 36,90'ı 11 bin TL'den daha az kazandığını belirtti. Verilere göre, kentin yaklaşık yüzde 70'i düşük gelir seviyesinde yaşıyor. Orta ve üst gelir grubunu temsil edenler ise nüfusun sadece yüzde 6,8'ini oluşturuyor. Ayrıca, işçi sendikalarının araştırmasına göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için gerekli aylık gıda harcaması tutarı haziran ayında 26 bin TL’yi aştı.
Yüzde 45 geçinemiyor
Raporun sonuçlarına göre, İzmirli bireylerin yüzde 88'i mali zorluklar yaşadığını ifade etti. Katılımcıların yüzde 45’i gelirlerini geçindirmek için yeterli olmadığını, yüzde 43’ü ise geçinebildiğini ama birikim yapamadığını belirtti. Birikim yapabilenlerin oranı ise sadece yüzde 12’de kaldı. Rapor, cinsiyet bazında karşılaşılan ekonomik eşitsizliğe dikkat çekiyor; geçinemediğini ifade eden kadınların oranı erkeklerden 15 puan daha yüksek. Eğitim seviyesinin düşmesiyle geçinemediğini belirtenlerin oranında da artış gözlemleniyor.
Harcama kalemleri incelendiğinde, İzmirlilerin gelirlerinin neredeyse yarısını (yüzde 48,6) gıda ihtiyaçlarına harcadığı görülüyor. Ardından, barınma giderleri yüzde 27,2, kişisel harcamalar yüzde 10,3, eğitim yüzde 5,2, sağlık yüzde 5,1 ve sosyal yaşam yüzde 3,6 ile takip edilmekte.
Yüzde 65 gıda endişesi yaşıyor
BAYETAV’ın raporunda, gıdaya erişim konusunda yaşanan endişelere de yer verildi. Buna göre, İzmirlilerin yüzde 65’i geçtiğimiz bir yıl içerisinde gıdaya erişememe kaygısı taşıdıklarını dile getirdi. Gıdaya erişim sorununu en çok yaşayan gruplar arasında BAĞ-KUR emeklileri, boşanmış bireyler, en alt gelir grubundakiler, ev kadınları ve lise altı eğitim düzeyindekiler bulunuyor. Araştırma, konut sahipliğinin gıda güvenliği üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu ortaya koydu; ev sahiplerinin yüzde 54’ü gıda güvencesizliğini hiç yaşamadıklarını belirtirken, kiracılar arasında bu oran yüzde 61’e yükseliyor.
İzmirlilere göre kentin gündemi
BAYETAV, İzmir halkının gözünden kentin yerel gündemlerine ışık tutmaya devam ediyor. Rapora göre, şehir planlaması konusunda yaşanan sorunlar, İzmirlilerin en çok önem verdiği konuları oluşturmakta. Araştırmaya katılanların yüzde 20’si ulaşım ve yol çalışmalarıyla ilgili aksaklıklar, yüzde 16’sı sokak temizliği ve kent temizliğinin yetersizliği, yüzde 13’ü altyapı sorunları, yüzde 8’i trafik, yüzde 5’i şehir planlaması ve yüzde 4’ü de Körfez kokusundan şikayetçi olduklarını ifade etti. Şehir planlamasındaki zayıf durumun ardından en fazla şikayet edilen konular arasında orman yangınları ve hayat pahalılığı öne çıkarken, hukuk, adalet, güvenlik, hükümet ve yolsuzluk gibi meseleler de gündemde yer aldı.
