Doğukan Fikri Fidan/ Ülkemizde barınma krizi derinleşirken, vatandaşların ev sahibi olması da giderek zorlaşıyor. Yüksek konut kredisi faizleri ve sürekli artan enflasyon, ev sahibi olmayı düşünenleri düşündürüyor. İzmir Emlak Kulübü Başkanı Rıdvan Akgün, halkın gelirine göre konut edinmenin imkânsız hale geldiğini belirterek, “Vatandaşlar yüksek faiz oranları dolayısıyla da olsa, 30-40-50 bin lira kira ödememek için zorunlu olarak konut kredisi kullanıyor. Konut kredisi faizlerini sabit ödemek isteyip, yıllık artışlardan etkilenmemek düşüncesiyle 60 ay veya 120 ay gibi sürelerle kredi alarak barınma sorununu çözmeye çalışıyor. Ancak, bu durum onları yüksek faizli kredilere mahkûm ediyor. Barınma sorunu ülkemizde giderek büyüyor ve çözüm için konut kredisi desteğine ihtiyaç var. Dünyada bu mortgage sistemi olarak bilinirken, ülkemizde çeşitli bankalar yüzde 2.79'dan başlayıp, yüzde 4'e kadar yükselen faizlerle kredi veriyor” dedi.
Deprem Riski Olan Binalara İlgi!
Akgün, İzmir’de fiyatlarının daha uygun olması sebebiyle deprem riski taşıyan eski binalara ilginin arttığını belirtti. “Arz-talep dengesini incelediğimizde, enflasyon sebebiyle konut maliyetleri yükseliyor. Müteahhitlerin iflas etmesi, kentsel dönüşüm projelerinin yarıda kalması ve konut üretiminde yaşanan azalma, yeni konutların fiyatlarının yüksek olmasına neden oluyor. Bu koşullar altında vatandaşlar, ikinci el olarak bilinen deprem riski taşıyan konutları kabul etmek zorunda kalıyor. İzmir’de ikinci el konut satışlarına yönelim olduğunu söyleyebilirim. Ayrıca, küçük metrajlı 1+1 evlere de ilgi artmış durumda. Konut fiyatları yeni projelerde artarken, eski konutlarda fiyat artışları sınırlı kalıyor. Bu nedenle cazibe ikinci el ve 1+1 konutlarda oluşuyor ve son dönemdeki satışlar bunu göstermekte” diye ekledi.
İzmir’de Ev Fiyatları Ne Kadar?
Akgün, İzmir'deki konut piyasasının durumunu ise şöyle açıkladı: “120 metrekarelik 3+1 yeni bir konutun fiyatı 7 ila 12 milyon lira arasında değişiyor. Aynı alandaki 30 yaş üzeri eski bir konutun fiyatı ise 3.5-5 milyon lira arasında. Yani aralarındaki fark yüzde 200’ü buluyor. Bu nedenle vatandaşlar, imkanlarına göre kredi kullanarak ikinci el konut almaya yöneliyor. Bankalar, kredi verirken birtakım kısıtlamalar getiriyor; önceden konut almış kişilere gayrimenkul değerinin sadece yüzde 12.5’i oranında kredi veriliyor. Hiç konut almamış olanlara ise yüzde 50’ye kadar kredi imkânı sunuluyor ama üzerinde 2.5 milyon lira sınırlaması var. Bu şartlar altında insanlar mevcut imkanlarıyla konut satın almaya çalışıyor. 1+1 konut fiyatları lokasyona göre değişiklik gösteriyor. 2.5 milyon lira ile 12 milyon lira arasında değiştiğini söyleyebilirim. Marka projelerde fiyatlar 8-12 milyon aralığında olurken, şehir dışındaki bölgelerde 1+1 daireler 2.5 milyon liraya bulunabiliyor” dedi.
Yatırımcılar 'Ava Çıkmış'
Akgün, bazı yatırımcıların gayrimenkul sektörüne yönelmeye başladığını da ifade etti. “Bankada parası olan ve yüksek faizlerden zarar görmemek adına parasının bir kısmını gayrimenkule yatırmayı tercih edenler var. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın politika faizini 300 baz puan indirerek yüzde 43 seviyesine çekmesiyle birlikte, yatırımcılar paniğe kapılarak paralarının bir kısmını gayrimenkul yatırımlarına yönlendiriyor. Bu durumda, yatırımcılar piyasada fiyatı 5 milyon olan daireye 3 milyon, 10 milyon olan daireye ise 7 milyon teklif vermeye başlıyor. Yatırımcılar adeta ‘avcılığa’ çıkmış ve piyasada sıkışan vatandaşların mülklerini topluyorlar” şeklinde konuştu.
Konut Satışları Menemen Tarafına Kaydı
İzmir Emlak Komisyoncuları Odası (İZEKO) Başkan Vekili Gönül Vural, İzmir'de konut satışlarının durma noktasına geldiğini belirterek, “Şu anda İzmir’de konut satışları oldukça duraklama sürecinde. Genellikle eski ve düşük fiyatlı daireler satılıyor. 2-2.5-3 milyon TL civarındaki daireler alıcı buluyor. Vatandaşlar yeni bir binada oturmak istese de bu fiyatlarla yeni bir ev bulmak imkânsız. Menemen Seyrek bölgesinde ise konut satışları biraz hareketlenmiş durumda. Türkiye genelinde kredi faizleri oldukça yüksek; kredi verme miktarı düşük seviyelerde. Özellikle ikinci el konutlar için minimum düzeyde kredi sağlanıyor. Bu sebeple satışlar genellikle peşin ve düşük fiyatlı evlerde gerçekleşiyor. 3 milyonluk bir konut almayı hedefleyen kişiler, bu miktarın yalnızca 1 milyonunu krediyle karşılamayı düşünüyor. İlk evlerinde 700-800 bin lira kredi alınabiliyor, bu da ödeme koşulları sağlanıyorsa mümkün oluyor. Bayraklı ve Bornova bölgelerinde 3-3.5 milyon civarında olan daireler 30-40 yıllık binalar. Ancak Menemen Seyrek bölgesinde 2.5-3 milyon arasında yeni ev bulmak mümkün. Müşteri bu tarafa yöneliyor. Bu daireler genellikle 1+1 ve 2+1 formatında” diye açıkladı.
Müteahhitler Kentsel Dönüşümden Uzak Duruyor
Konut satışlarındaki düşüş nedeniyle müteahhitlerin yeni projelere yönelmediğini belirten Vural, “İzmir’de hareketli bir gayrimenkul alışverişi yok. Geçmiş yıllarla karşılaştırdığımızda oldukça düşük. Konut satışlarının artması için kredi faiz oranlarının acilen düşmesi gerekiyor. İnşaat sektörünün birçok bağlantılı alanı var; dolayısıyla müteahhitlerin biraz nefes alması gerekiyor ki yeni binalar inşa edebilsinler. Şu anda birçok müteahhit, satış yapamadıkları için yeni projelere girmek istemiyor. Kentsel dönüşümde de kâr elde edemiyorlarsa bu işe yönelmiyorlar” şeklinde sözlerini tamamladı.
