TÜİK Verileri Alarm Verdi: Her 4 Kişiden 1’i Yoksulluk Riski Altında

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan yaşam koşulları raporu, eğitim seviyesinden konut sahipliğine kadar birçok alanda yoksulluk riskinin arttığını gözler önüne serdi. Peki, Türkiye'nin en yoksul bölgeleri neler ve borçluluk oranları hangi seviyede? İşte detaylar…

Cumhuriyet'in aktardığına göre, TÜİK'in 2025 yılı Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri'ne göre, göreli yoksulluk oranı bir önceki yıla nazaran 0,6 puan azalarak yüzde 13,0'a yükseldi. Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması çerçevesinde, gelir hesaplamaları 2024 yılı verilerine dayandırılmıştır.

Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’sine göre belirlenen yoksulluk sınırına bağlı olarak yoksulluk oranı gerilerken, medyan gelirin yüzde 60’ına dayanarak hesaplanan yoksulluk oranı da 0,6 puan gerileyerek yüzde 20,6 olarak gerçekleşti. Medyan gelirin yüzde 40’ına göre belirlenen yoksulluk oranı yüzde 6,2, yüzde 70’ine göre hesaplanan oran ise yüzde 28,7’ye düştü.

Hane Tipine Göre Yoksulluk Oranları Dikkat Çekiyor

Hanehalkı kriterlerine göre en düşük yoksulluk oranı, çekirdek aile bulunmayan ve çok kişiden oluşan hanelerde tespit edildi. Bu gruptaki yoksulluk oranı yüzde 3,9 olarak hesaplandı. Tek kişilik hanelerde yoksulluk oranı yüzde 5,4, sadece bir çekirdek aileden oluşan hanelerde ise bu oran yüzde 12,9 olarak belirlendi. En az bir çekirdek aile ve diğer bireylerden oluşan hanelerin yoksulluk oranı ise yüzde 17,5 oldu.

Eğitim Düzeyine Göre Yoksulluk

Eğitim durumuna göre yoksulluk oranları incelendiğinde, en yüksek oranın okulu bitirmeyen bireylerde belirlendiği görüldü. Bu grupta yoksulluk oranı yüzde 23,8 olarak hesaplandı. Lise altı eğitim düzeyindeki bireylerde oran yüzde 13,0, lise mezunlarında ise yüzde 7,5 seviyelerine ulaştı. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 2,5 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup olarak kaydedildi.

Maddi ve sosyal yoksunluk oranı, 2025 yılı itibarıyla yüzde 11,9 olarak tahmin edilmiştir. Önceki yıla göre 1,4 puan düşüş gösteren bu oran, hanelerin temel ihtiyaçları karşılama kapasitesindeki sınırlı iyileşmeye işaret ediyor. Maddi ve sosyal yoksunluk, belirlenen temel ihtiyaçlarını ekonomik nedenlerle karşılayamayan bireyleri kapsamaktadır.

Sürekli Yoksulluk Oranı

Son dört yıllık panel verilerle hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, 2025 yılında yüzde 13,6 olarak belirlendi. Sürekli yoksulluk, son yıl ve önceki üç yıldan en az ikisinde yoksulluk sınırının altında kalan bireyleri kapsamaktadır.

Bölgeler Arası Farklar

İBBS 2. Düzey bölgelerine göre göreli yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler, yüzde 14,5 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) ve yüzde 14,3 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) olarak sıralandı. En düşük yoksulluk oranı ise yüzde 4,6 ile TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) bölgesinde görüldü. Bunun yanı sıra, TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) bölgesi de yüzde 6,3 ile düşük yoksulluk oranına sahip diğer bölge oldu.

Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma Riski

Son yıl verilerine göre, bireylerin yüzde 27,9’u yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altındadır. Bu oran, çocuklar arasında daha yüksekken, yaş ilerledikçe azalmakta. Nüfusun önemli bir kısmı konutla ilgili sorunlar yaşadığını belirtirken, borç veya taksit ödemesi olanların oranı ise yüzde 56,4 olarak saptandı. 2025 yılında kendine ait konutta yaşayanların oranı yüzde 57,1’e yükselirken, kirada oturanların oranı yüzde 27,0, kira ödemeden kendi konutunda yaşamayanların oranı ise yüzde 15,0 olarak hesaplandı.