Eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, sosyal medya aracılığıyla yaptığı açıklamalarda kuraklık, su krizi ve sürdürülebilir su yönetimi hakkında dikkat çekici mesajlar iletti. Soyer, sosyal medya üzerinden şu ifadeleri kullandı:
''SUSUZ YAZLAR YAŞANMASIN DİYE…
Su, hayattır. Ve hayat, bazen gözümüzün önünde sessizce çekilir bizden. Bir süredir coğrafyamız, büyük bir kuraklık tehdidi ile karşı karşıya. Ege’den Doğu Anadolu’ya uzanan tarım alanlarımız ve su kaynaklarımız, iklim değişikliğinin yanı sıra yanlış tarım ve su politikalarının da etkisiyle olumsuz durumlarla yüz yüze kalmıştır.
Bu yanlış politikaların en ciddi sonuçlarından biri, su kıtlığıydı, bunu önceden tasdik etmiş durumdaydık. İzmir'in de kurak yıllar ve su sıkıntısı yaşayacağını biliyorduk. Bilim, bunu söylüyordu. Ben de hayatım boyunca bilimin sesine kulak vermeyi bir vicdan borcu bildim. Seferihisar Belediye Başkanlığımda bu ilkeyle yola çıktım. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığım döneminde de bilim insanları, meslek odaları ve sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte kentimizin sorunlarını tartışarak çözümler geliştirdik.
Su yönetimi, İzmir’in en acil sorunları arasında yer alıyordu. Çünkü su, yaşamın en önemli kaynağıdır; su yoksa hayat da yoktur. Seferihisar'da “Başka bir tarım mümkün” diyerek çıktığımız yolda, İzmir Büyükşehir Belediyesi dönemimde “Başka bir su yönetimi de mümkün” diyerek önemli adımlar attık.
2021 Dünya Su Günü’nde İzmir’de düzenlediğimiz “Kentlerde Sürdürülebilir Su Politikaları Zirvesi”nde, 11'i büyükşehir olmak üzere 22 belediye başkanımızla birlikte “Başka bir su yönetimi mümkün” manifestosunu yayımladık. Bu manifestonun en temel ilkelerinden biri, “Doğanın su döngüsünü koruyacağız” ilkesiydi.
Bu ilkeyi rehber edindik ve yola çıktık. Ülkemizde ilk kez bir yerel yönetim olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi iştirakinde İzmir’in su kaynaklarını geliştirmek amacıyla “Su Kaynakları Araştırma ve Uygulama Merkezini” kurduk. Merkezin başında danışmanım, su kaynakları uzmanı Alim Hocam ve 21 kişilik teknik ekibimizle, 3,5 yıl boyunca gece gündüz çalışarak doğa temelli yeni bir yağmur suyu yönetimi olan “Süngerkent İzmir” projemizi hayata geçirmeye başladık.
İklim değişikliği, kuraklık ve taşkınlarla mücadeleyi doğa temelli çözümlerle yönetmeyi amaçlayan Süngerkent projemizle İzmir’i beş yıl içinde bir sünger şehir olarak inşa etmeyi hedefledik.
Bu çerçevede, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'nde Türkiye’nin ilk Süngerkent yönetmeliğini 2022 yılında onaylayarak yürürlüğe koyduk.
İlk kapsamlı Süngerkent projemize yağmur suyu hasadına teşvik programı ile başladık. Kentimizde yağmur hasadını yaygınlaştırmak ve bir kent kültürü oluşturmak amacıyla 5000 binaya 5000 yağmur deposu teşvik sistemi getirdik.
İlk yağmur suyu hasadı depolarının dağıtımını, 1963’te çekilen ve ilk uluslararası Türk filmi olan “Susuz Yaz” filmine de konu olan, kuraklık ve mücadelesini tüm dünyaya duyuran Bademler köyümüzde başlattık.
Örnek vermek gerekirse, İzmir’de yıllık su tüketimi yaklaşık 225 milyon ton, İzmir’deki çatılara düşen su ise yaklaşık 75 milyon ton. Bu miktar, Tahtalı Barajı'nın yıllık su miktarından daha fazladır.
Yağmurun her damlasını değerlendirmeyi amaçladık. Bir daha “Susuz Yazlar” dönemi yaşanmasın istedik.
10.000 binaya 10.000 yağmur bahçesi kampanyası, sünger okullar, sünger parklar ve sünger otoparklar oluşturarak Küçük Menderes ovasında yeraltı sularını besleyecek ülkemizin ilk biyolojik sızdırma gölet projesini hayata geçirdik.
İzmir’in dereleri, ovaları, caddeleri, sokakları ve binalarını yeni bir yağmur suyu yönetim modeliyle tanıştırdık, ARGE nitelikli birçok ilk pilot projemizi başarıyla gerçekleştirdik. Yürütülen bu projelerin her birini Süngerkent İzmir projemizin web sayfasında bulabilirsiniz.
Tüm bu deneyimleri derleyerek başta İzmir olmak üzere tüm belediyelerin altyapı sistemlerinde kullanabileceği 400 sayfalık kapsamlı bir Sünger Kent kitabı, teknik uygulama kılavuzu hazırladık. Buradan erişim sağlayabilirsiniz: Sünger Kent Kitabı
Türkiye’nin dört bir yanından birçok akademisyen ve kamu kuruluşu, İzmir’in bu hikâyesini dinlemeye geldi.
Türkiye’de ilk kez bir kentin klasik borulu su ve kanalizasyon altyapı sistemi esas alınarak bu sisteme entegre bir yeni yağmur suyu yönetim sistemi olan sünger kent yeşil altyapı yağmur suyu tesislerinin hayata geçme olanağı buldu.
Kısacası, bu çalışmalar sayesinde İzmir’de su kıtlığı, kuraklık ve taşkınlarla mücadelede ülkemizde eşi benzeri olmayan önemli altyapı sistemlerinin temelleri atıldı. Bu çabalar, bilim insanları tarafından da takdirle karşılandı.
Akdeniz Üniversitesi, 26. Çevre Hizmet Ödülleri kapsamında Süngerkent İzmir Projesi'ni Türkiye ölçeğinde ödüle layık gördü. Bu ödül, sadece bir başarı belgesi değil; doğru yolda olduğumuzun ve doğaya kulak verdiğimizin bir teyidiydi.
Ve sonra… Bu umut veren hikâye yarıda kaldı. Süngerkent İzmir Projesi iptal edildi, Su Kaynakları Araştırma ve Uygulama Merkezi kapatıldı. Çalışanlarının önemli bir kısmı işten çıkarıldı ve Akdeniz Üniversitesinin verdiği ödül, belediyeden kimsenin almadığı için ellerinde kaldı. Türkiye’de benzeri bulunmayan 400 sayfalık Süngerkent İzmir kitabının basımı durduruldu.
Bugün, kapalı duvarların arkasında kurak bir geleceği düşünürken içimden sadece şu geçiyor: Keşke o projeler sürseydi. Keşke şehrimizi biraz daha dayanıklı hale getirebilseydik.
Ama hâlâ geç değil. Çocuklarımıza yaşanabilir ve sağlıklı kentler bırakmak istiyorsak, birlikte çalışmalıyız. Suyu tasarruflu kullanmalı, onu düştüğü yerde tutmalı ve doğayla yeniden barışmalıyız.
Çünkü hâlâ inanıyorum: Başka bir su yönetimi mümkündür.
Boş yapma kardeşim, suyu boşa akıtma. Gelin, hep birlikte damlaya damlaya çoğalan bir geleceği inşa edelim. Susuz yazlar yaşamayalım.
Sevgiyle kalın, umutla kalın.
