İzmir Bakırçay Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi ve Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Uzaktan Algılama Uzmanı Prof. Dr. Şermin Tağıl, orman yangınlarının ortaya çıkmasında ve yayılmasında hava koşullarının önemli bir rol oynadığını belirterek, Türkiye’deki riskin her geçen gün arttığını belirtti.
Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre, Türkiye’de 2022 yılı 1 Ocak-16 Haziran döneminde 927 orman yangını meydana gelirken, bu yıl 778 yangın kaydedildi.
Bu iki dönem karşılaştırıldığında yanan alan miktarı 2.194 hektardan 687 hektara düştü. Yangın sayısında ise yüzde 16, etkilenen alan miktarında yüzde 69 gerileme yaşandı.
2023 yılı yaz dönemi süresince 1 Haziran ile 16 Haziran tarihi arasında 203 orman yangını çıktı ve 385 hektar alan zarar gördü. Geçtiğimiz yıl bu dönemde ise 311 yangın yaşanmış, 1.773 hektar ormanlık alan etkilenmişti.
Hava Koşullarının Etkisi Büyük
Prof. Dr. Şermin Tağıl, orman yangınlarının oluşması ve yayılması açısından hava koşullarının kritik bir unsur olduğunu vurguladı.
Tağıl, 30 derecenin üzerinde sıcaklıklar, yüzde 20’nin altında nem oranları, uzun süreli kuraklıklar ve 11 günü aşan yağışsız dönemlerin yangın riskini önemli ölçüde artırdığını ifade etti.
Ayrıca, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde etkili olan rüzgar türlerinin yangının seyrini etkilediğini belirten Tağıl, Karadeniz’de lodos, Akdeniz’de poyraz, Ege’de hem lodos hem de poyrazın yangının büyümesine katkı sağladığını söyledi.
Tağıl, 17 Haziran itibarıyla Avrupa Birliği ülkelerinde yaklaşık 176 bin hektar ormanlık alanın yangınlarla yok olduğunu belirterek, bu sayının son 19 yılın ortalamasının üç katı, geçen yıl aynı dönemde yanan alanın ise iki katından fazla olduğunu ifade etti.
“En Küçük Kıvılcım Dahi Yangına Dönüşebilir”
Tağıl, Copernicus Avrupa Orman Yangını Bilgi Sistemi verilerine dayanarak, Avrupa genelinde bu yıl şu ana kadar 955 büyük yangının kaydedildiğini açıkladı.
Bu sayının 2024’teki 629 yangına göre önemli bir artış göstergesi olduğunu belirten Tağıl, şu bilgileri aktardı:
“Veriler, Avrupa’da yangın sezonunun erken ve yoğun bir şekilde başladığını net bir şekilde ortaya koyuyor. Türkiye’de yangın sezonu, Avrupa’daki kadar erken başlamadı, ancak riskler giderek artmakta. 17-23 Haziran 2025 tarihleri arasında yağış, toprak nemi, bağıl nem, arazi örtüsü ve yangına hassasiyet verilerinden oluşan yangın hava indeksi anomali haritası, özellikle Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde çok yüksek yangın tehlikesi olduğunu gösteriyor. Bu bölgelerdeki kuraklık ve düşük nem koşulları, en küçük kıvılcımın bile büyük çaplı yangınlara dönüşmesine neden olabilir. Özellikle yangınlara karşı oldukça hassas olan kızılçam ormanlarının yaygın olduğu Ege ve Akdeniz kıyılarında risk daha da artmakta. Haziran’ın ikinci yarısı ve Temmuz ayında mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıkların Türkiye genelinde etkili olması bekleniyor. Bu durum da yangınların yayılma hızını artıracaktır.”
“Alarm Eşiğine Yaklaşıldı”
Tağıl, verilerin Türkiye’de orman yangınları açısından ciddi bir alarm eşiğine yaklaşıldığını gösterdiğini vurgulayarak, “Şu an yangın sayısı Avrupa kadar yüksek olmasa da, sıcaklıkların artması, nemin azalması ve kuraklığın devam etmesi halinde risk seviyesi hızla yükselebilir. Günlük yangın tehlike haritaları ve sezonluk tahminler, 2025’in yoğun ve zorlu bir yangın sezonuna işaret ediyor. Bu artışın altında yatan sebepler arasında iklim değişikliğine bağlı olarak uzayan sıcak sezonlar, kontrolü zorlaşan kırsal alanlar ve ormanlara yakın yeni yerleşimler gibi yapısal sorunlar yer alıyor. Tüm bu etkenler, yangınların daha hızlı yayılmasına ve etkilerinin büyümesine neden olabiliyor.” ifadelerini kullandı.
