Kamuda özelleştirmenin en çok etkilediği alan sağlık sektörü oldu. Özellikle AKP döneminde sağlık hizmetleri, kamusal bir hizmet olmaktan çok bir kâr aracı haline geldi. Milyonlarca vatandaş, ilaç ve tedavi hizmetlerine erişebilmek için cebini açmak zorunda bırakıldı.
Çift Kadro Oyunu
İzmir Tabip Odası Başkanı Uzm. Dr. Fahri Yüce Ayhan, {siteDomain} ile yaptığı röportajda kanser hastalarından tedavi süreçlerinde alınan ek ücretlere dikkat çekti. Bu ilave ücretlerin mevzuata aykırı olduğunu belirten Ayhan, “Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Sağlık Uygulama Tebliği’nde istisnai durumlar haricinde ilave ücret alınamayacağı belirtiliyor. Kanserli hastalarda uygulanan radyoterapi, kemoterapi ve radyo izotop tedavileri de bu duruma dahil. Ancak muayene olmak istediğiniz hekim, 'SGK anlaşmasına dâhil değil' diyebilirsiniz. Hekimleri iki gruba ayırıyorlar; daha tanınmış ve uzman doktorlar genellikle SGK'lı hastalar için kullanılmıyor. Bu doktorlar ek ücretle hizmet veriyor” ifadelerini kullandı.
Harcanan Para Yüzde 146 Arttı
Ayhan, Türkiye'de kaliteli sağlık hizmetlerine ulaşamayan milyonlarca insanın olduğuna dikkat çekti. “Sağlıkta Dönüşüm Programı ile yurttaşların sağlık harcamaları 15 yılda yüzde 146 oranında arttı. Bu nedenle hastanelerin böyle bir sistemden beslenmesi beklenen bir durum. Hastaneleri işletme haline getirirseniz, temel felsefe kar etmek olur. Ya sağlık personelinin maaşından kesintiye gider ya da kullanılan malzemenin en ucuzunu vatandaşa sunar. Hastaların hastane kapılarında yaptıkları pazarlıklar basına yansımıştı. Bu sistem daha iyisini parayla satın alabilme lüksü tanıdı. Ancak bu lükse sahip olmayan milyonlarca insan var. Bu insanlar, devlet hastanelerinin köhnemiş yapılarında tedavi görüyor. Sistem, devlet hastanelerini de geliştirmiyor ve yenilemesi için büyük bir bütçe ayrılmıyor” dedi.
Bütçe Azaldı, Ödeme Arttı
Ayhan, Sağlık Bakanlığı'nın tedavi hizmetlerine ayırdığı bütçenin yönetiminde ciddi sıkıntılar olduğunu vurguladı. “Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından yayımlanan 'Bütçe Giderlerinin Faaliyet Sınıflandırması Tablosu'na göre, Kamu Özel İş Birliği Modeli ile yapılan sağlık tesislerine yönelik harcamalar, Haziran 2025 itibariyle 52 milyar 183 milyon 790 bin 186 lira olarak belirlendi. Bu rakam, halen faaliyette olan 18 şehir hastanesinin hizmet bedeli olduğu tahmin ediliyor. SGK tedavi hizmetlerine ayırdığı bütçenin yüzde 15'ini bu hastanelere hizmet bedeli olarak ödüyor. Bu yılki Sağlık Bakanlığı bütçesi bir önceki yıla göre yüzde 17.4 oranında azaldı. Oysa şehir hastanelerine yapılan ödemeler her yıl artmakta. 2025 yılı bütçesinden en az 104 milyar 602 milyon TL, kira ve hizmet bedeli olarak ödenecek. Bu rakam, Sağlık Bakanlığı'nın tedavi edici hizmetler için ayırdığı bütçenin yüzde 14.7'sine karşılık geliyor. Sağlık Bakanlığı’na ait 925 hastaneye bütçenin yüzde 85'i ayrılırken, 18 şehir hastanesine yüzde 15'i ayrılmakta” bilgisini verdi.
Bakanlık mı ‘Broker’ mı?
Ayhan, İzmir’de malzeme sıkıntısı yaşayan ve depreme dayanaksız olduğu için yıkılması gereken birçok kamu hastanesi bulunduğunu belirtti. “Dolayısıyla bütçe yönetimiyle ilgili tercihlerde de bir sorun var. Devlet, 18 şehir hastanesine ödediği parayla 33 yeni sağlık kuruluşu inşa edebilir. Sağlıkta yaşadığımız sorunlar, mevcut sistemin tercihiyle ilgili. Yani özel hastaneler çalışacak, özel hizmetler alınacak, Sağlık Bakanlığı daha çok bir finans aracısı gibi çalışacak. Bu paraların büyük kısmı özel sağlık kuruluşlarına gidiyor. Özel sağlık kuruluşlarına yetmeyen paralar, yurttaşların cebinden alınmakta” dedi.
