İzmir'in Menderes ilçesinde bulunan Klaros Antik Alanı'nda, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle ve Ege Üniversitesi'nin bilimsel liderliğinde yürütülen kazı çalışmaları devam ediyor. Saya Holding'in ana sponsorluğunda gerçekleştirilen bu kazılar, antik dünyanın bu önemli kehanet ve bilgelik merkezini yeniden gün yüzüne çıkarmayı amaçlıyor.
Antik Bilgeliğin İzinde
Klaros kazıları, yalnızca arkeolojik bir çalışma değil; aynı zamanda kültür ekonomisi, yerel kalkınma ve tarih bilinci açısından da çok katmanlı bir dönüşüm sürecini temsil ediyor. Antik Çağ'da Apollon adına kehanetlerin yapıldığı bu kutsal alandaki kazıların, bölgenin kültürel potansiyelini açığa çıkarmada önemli bir rol oynaması bekleniyor. Son beş yıldır yapılan çalışmalar, iki ana alanda devam etmekte. Özellikle Geleceğe Miras Projesi kapsamında gerçekleştirilen ilk kazılar, MS 1. ve 4. yüzyıllar arasında Klaros'a gelen ziyaretçilerin konaklaması amacıyla inşa edilmiş olan Katagogeion'da gerçekleşiyor. Bir diğer odak noktası ise Klaros'un güneyinde, ana kent Sahildeki Kolophon tarafında bulunan 50 metre uzunluğundaki ve 7 mekândan oluşan Roma yapısıdır. Ayrıca, kazı çalışmalarına paralel koruma ve onarım faaliyetleri de hız kazandı.
Bir Hafıza Mekanı Olarak Klaros
Kazıların bilimsel danışmanlığını yürüten Ege Üniversitesi'nden Doç. Dr. Onur Zunal, Klaros'un sadece tarihî bir ören yeri değil, aynı zamanda bir hafıza mekânı olduğunu vurguluyor. Zunal, “Klaros, yaklaşık 3 bin yıl önce insanların geleceğe dair yön bulmak için başvurduğu bir merkezdi. Bugün ise her yeni buluntu, geçmişin sessiz tanıklığını geleceğe taşıyor” ifadelerini kullandı.
Büyük İskender'in Rüyası ve İzmir'in Kaderi
Klaros, İzmir'in tarihsel kaderinde de önemli bir rol oynamaktadır. Antik yazar Pausanias'a göre, Büyük İskender bir gün gördüğü rüyayı Klaros'taki kahinlere yorumlattı ve bu kehanet doğrultusunda Smyrna'nın (bugünkü İzmir) yeni yerleşim alanı belirlenmiştir. Bu yönüyle, Klaros sadece bir kutsal alan değil; şehir kurduran, medeniyet inşa eden bir bilgelik merkezi niteliği taşımaktadır.
Kazıların Asırlık Serüveni
Kazıların serüveni 1907 yılına kadar uzanmaktadır. Fakat savaşlar, kaynak yetersizliği ve yönetimsel nedenler nedeniyle sık sık kesintiye uğrayan çalışmalar, bugüne kadar yalnızca 51 yıl sürebilmiştir. 2001 yılında Ege Üniversitesi'nin kazı sorumluluğunu üstlenmesiyle birlikte bir dönüm noktası yaşanmış olup, çalışmalar Prof. Dr. Nuran Şahin ve Doç. Dr. Onur Zunal'ın danışmanlığında disiplinli ve sürdürülebilir biçimde devam etmektedir.
Saya Holding Yönetim Kurulu Başkanı Cem Mengi, kültürel mirasın geleceğe taşınmasına katkı sağlamanın önemini şu sözlerle ifade ediyor: “Bugün dünya şehirleri, kültürel mirası yalnızca geçmişin bir izi değil, geleceğin inşa edici gücü olarak da görüyor. Klaros'a verdiğimiz destek, sadece kazı alanına değil; aynı zamanda kültür ekonomisinin gelişimine, yerel kalkınmaya ve uluslararası tanınırlığa sürdürülebilir katkıdır. Bu yaklaşımımız evrensel sürdürülebilirlik ilkeleriyle de örtüşüyor. Türkiye'nin ve İzmir'in kültürel yükselişinde Klaros gibi merkezlerin geçmişle birlikte geleceği inşa edeceğine inanıyor, bu tür örneklerin çoğalmasını diliyoruz.”
Klaros Kazıları'nın ilerleyen süreçte daha geniş kitlelerle buluşturulması, bilimsel yayınlarla desteklenmesi ve kültür turizmine katkı sağlaması hedeflenmektedir.
