Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı Şehriman Mahallesi’nde, Kurban Bayramı’nın ikinci günü 200 yıllık Alabaş geleneği yaşatılıyor. Osmanlı’nın cesur süvari birliği Deliler’in anısını yaşatan gençler, kurban derilerinden hazırladıkları özel kostümlerle mahallede tarihi bir atmosfer oluşturuyor.
Alabaş geleneği: Osmanlı’dan günümüze yaşayan bir miras
Alabaş geleneği, Osmanlı döneminde cesareti ve sıra dışı görünümüyle tanınan Deliler süvari birliğinin ruhunu genç kuşaklara aktarıyor. Mahalle sakinleri, Kurban Bayramı’nda kesilen hayvanların derilerini özenle işleyerek kostümler hazırlıyor. Bu kostümlerle akşam saatlerinde sokaklarda dolaşan gençler, ani sesler çıkararak ve beklenmedik şekilde karşılarına çıkarak korku ve eğlence dolu anlar yaşatıyor.
Alabaş geleneği nedir?
Her yıl Kurban Bayramı’nın ikinci günü kutlanan Alabaş geleneği, Osmanlı kara ordusunun öncü süvari birliklerinden olan “Deliler”in anısını yaşatıyor. Gençler, kurbanlardan çıkan deri, kelle, kuyruk, boynuz ve kemiklerle el yapımı kostümler hazırlıyor. Bu kostümlerle akşam saatlerinde sokaklara çıkan gençler, ani hareketlerle ve çeşitli sesler çıkararak mahalle sakinlerini korkutuyor.
Kurban derileri kostüme dönüşüyor
Etkinliğe katılan mahalle sakini Salih Demirci, geleneğin nasıl sürdürüldüğünü şöyle anlatıyor: “Kurbanlar kesildikten sonra derileri toplanır, tuzlanır ve kurutulur. Herkes kendi bedenine uygun olanı seçer, temizler ve giyer. Bu kıyafetler sadece taze deriden hazırlanır çünkü kuru deri vücuda zarar verir. Bu etkinlik yılda yalnızca bir gün yapılıyor ve oldukça eğlenceli geçiyor.”
Cadılar Bayramı değil Alabaş geleneği
Etkinliğin zaman zaman Cadılar Bayramı ile karıştırılmasından duydukları rahatsızlığı dile getiren Şehriman Eğitim, Kültür ve Yardımlaşma Derneği Gençlik Başkanı Burak Özdemir, Alabaş’ın tamamen Türk kültürüne ait olduğunu vurguluyor: “Bu gelenek Osmanlı’dan kalma. Deliler Ocağı kapatıldıktan sonra halk arasında yaşatılmaya devam etti. Zamanla eğlence unsurları eklenmiş olabilir ama Cadılar Bayramı ya da Şamanizm’le hiçbir ilgisi yok. Biz bu kültürü tanıtmak ve yeni nesillere aktarmak istiyoruz.”
Korku ve eğlence bir arada
Kostümlerini giyen gençler, meydanlarda ve dar sokaklarda aniden ortaya çıkarak halkı korkutuyor. Ancak bu korku, eğlencenin bir parçası. Katılımcılar bu etkinliği hem tarihi bir canlandırma hem de sosyal bir paylaşım olarak görüyor.
