İzmir'in Menderes ilçesinin Ahmetbeyli Mahallesi'nde yer alan Klaros kutsal alanı, Cumaovası'nın (Menderes) güney kısmında ve Ahmetbeyli Vadisi’nin (Ales) tabanında konumlanıyor. Tarihle dolu bu bölgede 2020'den itibaren süregelen kazılar, Klaros'un zengin tarihini gün yüzüne çıkarıyor. “Klaros” kelimesi Luvi dilinde “kıyı” veya “iskele” anlamına gelir ve kıyıya yakın bir yerleşim olduğu için bu adı aldığı düşünülmektedir. Bu süreçte Roma İmparatorluğu dönemine ait yapılar ve buluntular gün ışığına çıkarken, Apollon Klarios Tapınağı'na ait heykellerin restorasyonu da sürmektedir.
“Bilicilik” Sanatının Kalbi
Klaros'un kuruluş tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte MÖ 7. ve 6. yüzyıl başlarında Kolophon'un baş tanrısı Apollon'a ithafen inşa edildiği tahmin ediliyor. Dar bir vadide, düz bir alana inşa edilmiş olan Apollon Tapınağı, Hellenistik dönem ve Roma çağında kehanet yeri olarak ün kazanmıştır. Tapınağın düz bir alanda konumlanmasının sebebi ise burada yer alan kutsal bir kaynak ve ormandır. Arkeolojik kazılar, kehanet kültünün uygulama biçimini ve yapı özelliklerini gün yüzüne çıkarmıştır. Klaros’taki kazılarda bulunan kabartma ve heykeller, İzmir Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.
Basamaklarda Yazıt İzleri
Klaros'un diğer antik kentlerden ayıran önemli bir özellik de, tapınağının basamaklarının bile yazıtlarla süslü olmasıdır. Dünyanın en eski edebi eserleri arasında yer alan İlyada ve Odysseia'nın yazarı Homeros'un Klaroslu olduğu düşünüldüğünden, burada yapılan kazılarda bulunan Homeros heykeli önemli bir kanıt olarak değerlendirilmektedir.
Klaros Kutsal Alanı'nda, Apollon’a, Artemis’e ve anneleri Leto’ya ait 8 m yüksekliğinde anıtsal kült heykeller bulunmaktadır. Apollon tapınağının 27 m doğusunda, 9 x 18.45 m ölçülerinde bir sunak inşa edilmiştir. Tapınak ile sunak arasında kuzey-güney doğrultusunda yerleştirilmiş dört sıra halinde, 100 adet hayvan bağlama bloğu bulunmuştur. Bu dikdörtgen formlu taş bloklar, üzerinde birer demir halka ile tek örnek olma özelliği taşımaktadır ve kurban törenleri ile ilgili bilgiler sağlamaktadır.
Klaros Kehanet (Bilicilik) Merkezi’nde, çıkan eserlerin orijinallerine uygun kopyalarının sergilendiği ve “mulaj arkeopark” olarak adlandırılan bir müze 2010 yılında faaliyete geçmiştir. Klaros, bu alanda Türkiye’de bir ilktir.
