İzmir’de bu yılın ağustos ayında meydana gelen ve uzunca bir süre devam eden orman yangınından ötürü Bayraklı’daki 90 hektar alan zarar gördü. Yangının ardından, Cumhurbaşkanlığı Kararı ile bölgedeki 375 hektarlık alan orman sınırları dışına çıkarıldı. Bu duruma itiraz edebilmek için istenen bilirkişi raporu için 180 bin TL talep edildi. Çevre örgütleri, adalete erişimin engellendiğini vurgulamak amacıyla bilirkişi ücretine getirilen bu yüksek ücretin iptal edilmesi için harekete geçti.
Doğa Derneği, Doğal Hayatı Koruma Vakfı ve Ege Çevre ve Kültür Platformu Derneği, konuyla ilgili ortak bir açıklama yayınladı.
Açıklamada şu ifadeler yer aldı: “İzmir’de 2024 yılının Ağustos ayında çıkan ve günlerce süren orman yangınlarından dolayı, 90 hektarlık yangından etkilenen orman alanının da bulunduğu Bayraklı ilçesinde 31 Ağustos 2024 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan 8903 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 375 hektarlık bir alan orman sınırları dışına çıkarılmıştır.
Anayasa’nın 169. maddesi gereğince, ‘Yanan ormanların yerinde yeni orman yetiştirilir.’ ifadesine aykırı olan bu kararın iptali için sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlar tarafından 20 Eylül 2024 tarihinde dava açılmıştır.
Danıştay 8. Dairesi, dosyada keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verdi. Davacılara, bu işlemler için 22 Nisan 2025 tarihinde 180.000 TL’nin 10 gün içerisinde ödenmesi gerektiği bildirildi.
Orman davalarının doğası gereği bilimsel olarak incelenmesi gerektiği belirtilirken, mahkeme ara kararında “keşif avansı yatırılmazsa dosya üzerinden karar verilir” ifadesiyle adalete ulaşımın mali bir engelle ilişkilendirildiği ifade edildi. Bu tarz bir ifadenin dahi re’sen araştırma ilkesinin ihlali olduğu öne sürüldü. Davanın adil bir şekilde sonuçlanabilmesi için keşif yapılması zorunludur. Ancak talep edilen ücretin oldukça yüksek olduğu kaydedildi.”
Adalet Erişilebilir Olmalı
Çevre davalarındaki bu keşif ücretlerinin kabul edilemez boyutlarda olduğu vurgulanan açıklamada bazı talepler de sıralandı.
- Yanan orman alanlarının korunmalı ve bilimsel yaklaşımlarla yeniden ormanlaşması sağlanmalıdır.
- Kamu yararına açılan doğa ve kültür koruma davalarında vatandaşlara gereksiz maliyetler yüklenmemelidir.
- Yargı, hak arayanları cezalandıran bir mekanizma olmamalı; adil yargılanma ve hak arama özgürlüğü korunmalıdır.
- Çevre davalarında talep edilen keşif ve bilirkişi ücretleri makul seviyelere çekilmelidir.
İtiraz Yapıldı
Bu arada, konu yargıya taşındı. İtiraz dilekçesinde “Keşif ve bilirkişi ücretinin makul seviyeye çekilmesi ve adalete erişimin önündeki engelin kaldırılması, yargıya erişim hakkımızın korunması amacıyla alınan keşif ve bilirkişi incelemesi kararının geri alınması talebinden ibarettir.” ifadelerine yer verildi.
