Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, ünlü beyin cerrahı Prof. Dr. Gazi Yaşargil’in vefatını duyurdu. Memişoğlu, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, “Alanında gerçekleştirdiği eşsiz çalışmalarla ‘Yüzyılın En İyi Beyin Cerrahı’ olarak anılan Prof. Dr. Gazi Yaşargil Hocamızın vefatını büyük bir üzüntüyle öğrendim” dedi.
Bilime adadığı ömründe pek çok önemli çalışmaya imza atan Yaşargil’in hatırasını yaşatmak için elimizden geleni yapacağımızı belirten Memişoğlu, “Mekânı cennet, makamı ali olsun” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Gazi Yaşargil Kimdir?
Prof. Dr. Gazi Yaşargil, 6 Temmuz 1925’te Diyarbakır’ın Lice ilçesinde dünyaya geldi. Türkiye’de tıp eğitimi aldıktan sonra, İsviçre’nin Basel şehrinde yüksek lisans ve nöroşirürji uzmanlık eğitimi tamamladı. Bern Üniversitesi’nde psikiyatri alanında çalıştıktan sonra beyin cerrahisi üzerine yoğunlaştı. 1953 yılında Basel Üniversitesi Nöroşirürji bölümünde meslek hayatına başladı.
1965 yılında Zürih Üniversitesi’nde yardımcı profesör olarak kariyerine devam eden Yaşargil, 1965 ve 1967 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri’nde Vermont Üniversitesi’nde mikrovasküler cerrahi üzerine önemli çalışmalar gerçekleştirdi. 1973 yılında profesörlük unvanını kazanarak Zürih Üniversitesi Nöroşirürji Bölümü’nün başkanı oldu.
Prof. Yaşargil, beyin cerrahisinin birçok alanında önemli keşifler yapmıştır. 1967 yılında mikroskop ile gerçekleştirilen ilk beyin bypass ameliyatını gerçekleştiren Yaşargil, bu alanda kullanılan ekipmanların yetersizliğinden hareketle yenilikçi cihazlar tasarladı. İntrakraniyal anevrizma ameliyatlarında damarları klemplemek için geliştirdiği cerrahi klipsler, günümüzde hala modern cerrahi uygulamalarında kullanılmaktadır. Ayrıca, beyin dokusunu daha kolay hareket ettirmek amacıyla Leyla retraktörünü tasarladı; bu alet günümüzde beyin cerrahilerinin vazgeçilmez bir parçası haline geldi. “Kayan Mikroskop” adlı cihazı ile de cerrahların işini kolaylaştırarak daha geniş bir görüş alanı sağlamıştır.
Gazi Yaşargil, tıp ve cerrahiyi ileriye taşıdığı katkıları ile beyin cerrahisinin önde gelen isimlerinden biri olmayı başardı. 1999 yılında Amerikan Nörolojik Cerrahlar Kongresi tarafından “Yüzyılın Beyin Cerrahı” unvanı ile onurlandırıldı. Avrupa Nörolojik Cerrahlar Birliği tarafından onur madalyası ile ödüllendirilen Yaşargil, cerrahi mikroskobun yaygınlaşmasında önemli bir rol üstlenmiş ve beyin cerrahisi alanındaki yenilikçi çalışmaları ile kalıcı bir miras bırakmıştır. 2021 yılında ABD’de gösterime giren “Master of Brains, Gazi Yaşargil” adlı belgesel, onun hayatını ve bilimsel başarılarını ele almıştır. Ayrıca, Harvey Cushing ile birlikte 20. yüzyılın en önemli nöroşirürjisyenlerinden biri olarak kabul edilmektedir. 2000 yılında Cumhuriyet Gazetesi tarafından son bin yıl içinde Türk tarihinin Atatürk ve İbn-i Sina gibi 10 Türk büyüğünden biri olarak seçilmiştir.
Yaşargil’in beyin cerrahisi alanındaki etkisi, sadece tıp dünyasında değil, aynı zamanda geliştirdiği cihazlarla da büyük bir etki yaratmıştır. Dünya çapında saygın bir bilim insanı olarak tanınan Gazi Yaşargil, geliştirdiği teknik ve cihazlarla günümüz modern beyin cerrahisinin temel taşlarını oluşturmuştur.
